Türkiye’de hapis cezalarının kesinleşme süreci, Türk Ceza Yasası’nda belirlenen yasal süreler çerçevesinde gerçekleşmektedir. Hapis cezası alan bir kişinin cezasının kesinleşmesi için, verilen hüküm üzerine itiraz sürelerinin geçmesi ve gerekli mercilerde yapılan değerlendirmelerin tamamlanması gerekmektedir.
Türk Ceza Yasası’nda belirtilen hapis cezalarının kesinleşme süresi, cezanın miktarına ve mahkeme derecesine göre değişiklik gösterebilmektedir. Genel olarak, ağır suçlar için daha uzun bir kesinleşme süresi öngörülmektedir. Bu noktada, aşağıda belirtilen hapis cezalarının kesinleşme sürelerini inceleyebiliriz:
1. İlke mahiyetinde hapis cezaları:
Türk Ceza Yasası’nda yer alan bazı suçlar için ilke mahiyetinde hapis cezaları öngörülmüştür. Bu cezalar, belirli bir zaman aralığına bağlanmış olan suçlar için geçerlidir. Birinci derece suçlar için hapis cezası, mahkemece belirlenen süreye tabidir. Bu süre, en az üç yıl olup, üst sınıra göre değişkenlik gösterebilir. Yargıtay veya bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen kararlar kesindir, itiraz süresi genellikle onbeş gündür.
2. Onanmış hapis cezaları:
Birinci derece mahkeme tarafından verilen bir hapis cezası, temyiz edilmediği veya temyiz sonucunda onanıp kesinleştiği takdirde, infaz aşamasına geçer. Onama süreci, hüküm tarihinden itibaren 10 gün içinde istinaf başvurusu yapılabilen kararlar için 5 gün içinde temyiz başvurusu yapılmadığı takdirde gerçekleşir. Onama sürecine tabi olmayan kararlar ise mümkün olan en kısa sürede kesinleşir.
3. İstinaf süreci:
Birinci derece mahkemece verilen hapis cezasına ya da beraat kararına itiraz edilebilir. İstinaf başvurusu sonucunda, istinaf mahkemesi tarafından verilen kararlar kesinleşir. Ancak, istinaf başvurusu yapılan kararların kesinleşme süresi, başvuruyu yapma süresine, dosya yoğunluğuna ve istinaf mahkemesi tarafından belirlenen takvime bağlı olarak değişebilir.
4. Temyiz süreci:
Beraat veya mahkemece verilen hapis cezasına itiraz edildiği takdirde, temyiz mahkemesi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda kesinleşme kararı verilir. Temyiz süreci, hüküm tarihinden itibaren 10 gün içinde başvuru yapılan kararlar için 10 gün, 5 günlük itiraz süresi olan kararlar için ise 5 gün sürebilir. Temyiz başvurusunun sonucunda verilen kesinleşme kararı, cezaevindeki kişiye tebliğ edildiği anda hüküm kesinleşir.
Sonuç olarak, Türkiye’de hapis cezalarının kesinleşme süresi, suçun niteliği, hapis cezasının miktarı, yapılan itirazlar ve yargı mercilerinin iş yüküne bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Dolayısıyla, hapis cezası alan bir kişinin kesinleşme sürecini tam olarak öğrenebilmesi ve hukuki süreci doğru takip etmesi için bir avukattan destek alması önemlidir. Bu yazıda verilen bilgiler genel niteliktedir ve ilgili kanunların güncel hâlini takip etmek önemlidir.