Türk Ticaret Kanunu’na göre şirketlerin denetim ve raporlama yükümlülükleri oldukça önemli bir konudur. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya hatalı bir şekilde yerine getirilmesi, şirketlerin cezai sorumluluğuyla karşı karşıya kalmasına neden olabilir. Bu nedenle, şirket yöneticileri ve pay sahipleri bu konuda bilgilendirilmeli ve bu yükümlülüklerin ihlalinin olumsuz sonuçlarını anlamalıdırlar.
Denetim yükümlülükleri, şirketlerin faaliyetlerinin yasalara, düzenlemelere ve şirket politikalarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla belirlenmiştir. Denetim, şirket kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılmasını, finansal raporlamanın doğruluğunu ve güvenilirliğini, iç kontrol sistemlerinin etkinliğini ve şirketin genel yönetim süreçlerinin uygunluğunu sağlamak için önemli bir mekanizmadır.
Şirketlerin denetim yükümlülükleri, hisse senetlerinin halka açık olduğu veya bazı belirli kriterleri karşıladığı durumlarda işletilmek üzere seçilmiş kamuya açık bir denetim firması tarafından gerçekleştirilen bağımsız denetimi içerebilir. Bağımsız denetim, şirketin finansal tablolarının ve mali durumunun halka açıklığı sağlamak üzere şeffaf ve güvenilir bir şekilde sunulmasını sağlar.
Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu, şirketleri, iç kontrol sistemlerini kurmak, tarafsız ve güvenilir denetim komiteleri oluşturmak ve işletme faaliyetlerini izlemek için etkin bir iç kontrol sistemi oluşturmaya teşvik eder. İç kontrol sistemleri, şirket içindeki riskleri belirlemek, bu risklerin yönetimini sağlamak, varlık koruma tedbirleri almak ve finansal raporlamanın güvenilirliğini sağlamak için önemli bir araçtır.
Raporlama yükümlülükleri ise şirketlerin finansal performanslarını, mali durumlarını ve faaliyet sonuçlarını pay sahiplerine, kamuoyuna, bağımsız denetçilere ve ilgili diğer taraflara sunmak amacıyla gerçekleştirdikleri düzenli raporlamayı içerir. Finansal raporlama, şirketin gelir tablosu, bilanço, nakit akım tablosu ve sermaye durumu gibi önemli finansal bilgilerini içeren belgelerin hazırlanmasını ve yayınlanmasını içerir.
Türk Ticaret Kanunu’na göre, şirketlerin yıllık finansal raporlarını, genel kurul toplantısı öncesinde, belirli kanuni sürelerde pay sahiplerine sunmaları zorunludur. Bu raporlar, şirketin faaliyet sonuçlarını, mali durumunu, para birimlerini, iş çevresini, riskleri, stratejileri ve gelecek beklentilerini içermelidir.
Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu’na göre, şirketlerin yıllık faaliyet raporlarını da hazırlamaları ve pay sahiplerine sunmaları gerekmektedir. Bu raporlar, şirketin faaliyetlerine ilişkin ayrıntılı bilgileri içermeli ve yönetim kurulu kararlarını, iş politikalarını, risk yönetim stratejilerini ve şirketin genel performansını kapsamalıdır.
Sonuç olarak, Türk Ticaret Kanunu, şirketlerin denetim ve raporlama yükümlülüklerini sıkı bir şekilde düzenlemektedir. Şirketlerin bu yükümlülükleri yerine getirmesi, finansal saydamlık ve şeffaflık sağlamak, yatırımcıların ve diğer ilgili tarafların güvenini kazanmak ve hukuka uygun bir şekilde faaliyet göstermek için büyük önem taşır. Bu nedenle, şirketlerin, yasal gereklilikleri takip etmeleri, iç kontrol sistemlerini sağlamlaştırmaları ve doğru ve zamanında raporlama yapmaları son derece önemlidir.