Miras hukuku, bir kişinin ölümü halinde malvarlığının nasıl dağılacağını ve kimlerin mirasçı olacağını düzenleyen bir hukuk dalıdır. Türk hukukunda miras hukuku, Türk Medeni Kanunu’nun 528. maddesinden itibaren düzenlenmiştir. Bu maddeye göre bir kişi, ölümü halinde yasal mirasçılara miras bırakabileceği gibi, istediği kişilere de vasiyetname yaparak miras bırakabilir.

Yasal mirasçılar, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen bir sıralamaya göre belirlenir. Bu sıralamada öncelikli olarak;

– Kan hısımları (Çocuklar, anne-baba ve kardeşler)
– Eş
– Anne ve babanın mirasçıları (Halalar, dayılar, teyzeler, amcalar)
– Büyük anne ve büyük babanın mirasçıları (Amcalar, hala, teyzeler, dayılar)
– Devletin mirasçıları

gibi kategoriler bulunmaktadır. Bu mirasçı sıralamasına göre miras paylaştırılır.

Mirasçılar arasında paylaştırma işlemi, miras bırakanın paylaşıma dahil olan mirasçılarla birlikte yapmış olduğu değerlendirmeler sonucunda ortaya çıkar. Miras hukukunda, miras bırakanın özgür iradesini koruma ilkesi benimsenir ve miras bırakanın istediği şekilde mirasını bırakması önceliklidir. Ancak yasal mirasçılar, miras paylaştırması sırasında belirli paylar alacaklardır.

Türk Medeni Kanunu’na göre, yasal mirasçıların alacakları paylar şu şekildedir:

– Eşe yapılan düşme: Eş ya da eşler, miras bırakanın çocuksuz olup olmamasına göre farklı paylar alırlar. Eğer miras bırakan çocuğu yoksa eşler, miras bırakanın tamamının üçte ikisi kadarını paylaşırlar. Ancak miras bırakanın çocuğu varsa, eşler mirasın dörtte birini alırlar.
– Çocuklara yapılan düşme: Miras bırakanın çocukları, mirasın kalan kısmını eşit şekilde paylaşırlar. Eğer herhangi bir çocuğun miras bırakanla kan bağı olmadığı tespit edilirse, o çocuk mirasa dahil edilmez ve diğer çocuklar mirası eşit şekilde paylaşırlar.
– Anne ve babaya yapılan düşme: Miras bırakanın anne ve babası, çocukların bulunup bulunmamasına göre mirasa dahil edilirler. Eğer miras bırakanın çocukları varsa, anne-baba mirasın yarısını mirasçı paylaşımında alırlar.
– Kardeşlere yapılan düşme: Miras bırakanın çocuğu, eşi, anne-babası yoksa, kardeşler mirasa dahil olurlar. Kardeşler arasında miras paylaştırması, her bir kardeşin mirasın beşte birini alacağı şekilde yapılır.

Yukarıda belirtilen miras paylaştırma düzenlemeleri Türk Medeni Kanunu’nda yer alan genel hükümlerdir. Ancak, miras bırakanın vasiyetname yapması halinde, yasal mirasçıların payları değişebilir. Miras bırakan, istediği kişilere vasiyetname yaparak mirasının dağılımını belirleyebilir. Vasiyetname ile mirasın dağılımı yapıldığında, yasal mirasçıların payları azalabilir ya da tamamen ortadan kalkabilir.