Türk Ceza Kanunu’nda suç işleyen kişilerin cezaları belirlenirken çeşitli faktörler göz önünde bulundurulur. Cezanın uzunluğunu tespit etmek için mahkemeler, suçun niteliği, suçun işlenme şekli, suçun işlenme amacı ve suçun zarar verdiği durum gibi unsurları dikkate alır. Ayrıca suçun işlenme sürecindeki ağırlığına ve suçun işlenme koşullarına da bakılır.
Ceza miktarının belirlenmesinde temel bir ilke olan “suçun ve suçlunun durumu” ilkesi göz önünde bulundurulur. Bu ilke, suçun niteliği, cinsiyet, yaş, karakter ve duruş gibi suçlunun kişisel özelliklerini kapsar. Suçlunun daha önceki suç geçmişi, olayın planlanıp planlanmadığı, suçun işlenme amacı ve kullanılan yöntemler gibi faktörler de ceza miktarının belirlenmesinde etkili olabilir.
Bununla birlikte, belirli suçlarda Türk Ceza Kanunu öngörülen ceza miktarını belirlemiştir. Örneğin, cinayet suçu işleyen bir kişi müebbet hapis cezası ile cezalandırılırken, hırsızlık gibi daha hafif suçlar için öngörülen cezalar daha düşüktür. Suçun niteliğine ve ağırlığına göre belirlenen ceza miktarları kanunda net bir şekilde belirtilmiştir.
Belirlenen ceza miktarları mahkemece takdiri indirim veya artırım sebeplerine bağlı olarak değişebilir. Örneğin, suçlunun pişmanlık göstermesi, suçu işlerken kullanılan şiddetin derecesi gibi faktörler cezanın indirilmesine neden olabilirken, suçun tasarlanarak işlenmesi veya suçun birden fazla kişi tarafından gerçekleştirilmesi durumunda ceza artırılabilir.
Suçlunun lehine olan diğer faktörler arasında tutuklu kaldığı süre, iyi hâli ve suçun işlenmesi sırasında mağdura yaptığı yardımlar da bulunur. Mahkeme bütün bu faktörleri değerlendirerek, adaletin sağlanması ve suçlunun işlediği suçun caydırıcı bir şekilde cezalandırılması adına hüküm verir.
Sonuç olarak, Türk Ceza Kanunu’nda suç işleyen kişiler hakkında verilen cezaların uzunluğu suçun niteliği, ağırlığı, işlenme koşulları ve suçlunun durumu gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir. Mahkemeler suçun ve suçlunun özelliklerini dikkate alarak cezanın miktarını tespit eder ve adaletin sağlanması adına hüküm verir. Ancak, her bir suçun cezası kanunda belirlenmiştir ve mahkemece bu ceza miktarlarından sapma yapılması sınırlıdır. Mahkemelerin takdirindeki indirim veya artışlar ise suçlunun lehine veya aleyhine değerlendirilen koşullara bağlıdır.