Türk Ceza Kanunu’nda mala zarar verme suçu, kişinin bir malın değerini azaltma, bozma veya kullanılamaz hâle getirme eylemlerini kapsayan bir suçtur. Bu suç, malın yağma, hırsızlık veya gasp gibi benzer suçlardan farklıdır, çünkü amaç malın elde edilmesi veya başkasına zorla vermektir. Öte yandan, mala zarar verme suçu ise, malın kendisinin ya da sahibine zarar verilmesini amaçlar.
Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 151, mala zarar verme suçunu tanımlamaktadır. Buna göre, bir kişi başkasına ait bir malı tahrip ederse veya kullanılamaz hâle getirirse, mala zarar verme suçunu işlemiş olur.
Mala zarar veren eylemler çeşitli şekillerde gerçekleştirilebilir. Örneğin, bir bina, araç, eşya veya herhangi bir malı tahrip etmek, bozmak veya kullanılamaz hâle getirmek bu suç kapsamındadır. Bina üzerine grafiti yapmak veya toplu taşıma araçlarında hasara yol açmak da mala zarar verme eylemlerine örnek olarak verilebilir.
Mala zarar verme suçu, hukuka uygun bir nedenle veya yasal yetkiye dayanarak malın kullanımı veya tahribatı yapıldığında ise suç oluşmaz. Örneğin, kanunen verilmiş bir yetkiyle yıkım çalışması yapmak veya resmi kurumlara ait bir aracı durdurmak ve kontrol etmek gibi durumlarda suç işlenmemiş olur.
Mala zarar verme suçu, kasten işlenen bir suçtur. Yani kişi, eylemini bilerek ve isteyerek gerçekleştirir. Eylem sırasında oluşan zararın miktarı, ceza tayini açısından önemlidir. Eğer zarar miktarı elli bin Türk Lirası veya daha fazlaysa, mala zarar verme suçu ağırlaşmış hâliyle işlenmiş sayılır. Ağır hâlde işlenen mala zarar verme suçu için TCK madde 152’de öngörülen ceza daha ağırdır.
Mala zarar verme suçu, hukuk düzeninin koruma altına aldığı mülkiyet hakkına tecavüz anlamına gelir. Zira mülkiyet hakkı, Türk Anayasası ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınan temel bir insan hakkıdır. Bu sebeple mala zarar veren kişiler, hukuki ve cezai sorumlulukla karşı karşıya kalır.
TCK madde 151’de düzenlenen mala zarar verme suçu için öngörülen ceza, malın değerine veya eylemin niteliğine bağlıdır. Suçun cezası, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası olarak belirlenmiştir. Ancak suçun nitelikli hâli olan ağırlaşmış mala zarar verme suçu için öngörülen ceza daha ağırdır. Bu durumda, üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası ve adli para cezası verilebilir.
Mala zarar verme suçu, hem maddi bir zarara yol açar hem de mağdurlarda maddi ve manevi zararlar meydana getirebilir. Bu sebeple, suçun işlenmesi durumunda mağdur, zararının tamamını veya bir kısmını tazmin talebinde bulunabilir. Bu talep, ceza davasından ayrı bir süreç olarak hukuk mahkemelerinde açılacak bir dava yoluyla gerçekleşir. Mağdur, zararının tazminini talep etmek için kendisini bu alanda uzmanlaşmış bir hukukçudan veya avukattan destek alabilir.
Mala zarar verme suçu, başkalarının mal varlığını korumak için düzenlenmiş önemli bir suçtur. Suçun işlenmesi durumunda TCK tarafından öngörülen cezalar, suç işleyen kişinin mağdurlara verdiği zararı telafi etmek, toplum düzenini korumak ve suçun caydırıcılığını sağlamak amacıyla uygulanır.