Türk Ceza Kanunu’na göre erteleme cezası, suç işleyen bireylerin ceza almasına karar verilse de belirli bir süre içerisinde tekrar suç işlemedikleri takdirde cezanın infazının durdurulmasını sağlayan bir uygulamadır. Bu şekilde, suç işlemiş olan bireylerin, sosyal rehabilite olmaları ve suç işlemeye yönelik eğilimlerinin azaltılması hedeflenir.
Erteleme cezası, belirli bir zaman süresi boyunca hükümlünün denetimli serbestlik altında kalmasını ve çeşitli tedbirlerin uygulanmasını içerir. Bu tedbirler, hükümlünün yeniden suç işlemesini önlemek, topluma uyum sağlamasını desteklemek ve rehabilitasyonunu sağlamak amacıyla uygulanır. Erteleme cezası, hükümlünün belli kurallara uyması, toplum içinde düzenli bir yaşam sürmesi ve yapılacak olan rehberlik programlarına katılması gibi şartlara tabidir.
Erteleme cezası için belirlenen süre, suçun türüne ve ağırlığına göre değişkenlik gösterebilir. Temelde, TCK’ya göre cezası 2 yıldan az olan suçlarda ve maddi zararın oluşmadığı hallerde erteleme cezası uygulanabilir. Ancak, katalog suçlar olarak adlandırılan ve cezaları kanun tarafından belirlenen suçlarda erteleme cezasının uygulanması mümkün değildir. Bu suçlarda hükümlünün cezası kesin olarak infaz edilir ve erteleme cezası uygulanmaz.
Erteleme cezasının uygulanabilmesi için hükümlünün bazı şartları yerine getirmesi gerekmektedir. İlk olarak, hükümlünün suç işlediği tarihte 15 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. Ayrıca, daha önce aynı suç nedeniyle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmemiş olması şartı da bulunmaktadır. Hükümlünün, mağdur veya kamuoyunun güvenliği gözetilerek erteleme cezasının uygulanmasına engel bir durumu olmamalıdır. Ayrıca, suça ilişkin olarak hükümlüye takdiri indirim yapılmışsa, erteleme kararı verilmez.
Erteleme cezasının uygulanabilmesi için hükümlü belirli koşulları yerine getirmelidir. Bunlar arasında, belirli bir süre içerisinde yeniden suç işlememesi, mahkeme tarafından belirlenen programlara katılması, hükümet ve yargı denetimi altında bulunması, toplum hizmetine katılması gibi şartlar yer alır. Ayrıca, erteleme süresi boyunca hükümlüden belirli bir miktarda para cezası ödemesi veya malvarlığına el konulması da talep edilebilir.
Erteleme cezası, kimlik, adres veya iş değişikliği gibi durumlarda gerekli bilgilerin zamanında bildirilmesini zorunlu kılar. Hükümlünün, belirlenen programlara katılması ve zamanında bildirimlerde bulunması, erteleme cezasının infazının başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için önemlidir. Bu şekilde, hükümlülerin topluma uyum sağlamaları ve suç işleme eğilimlerinin azalması amaçlanır.
Erteleme cezasının süresi sonunda hükümlü, ceza hükümlerini ihlal etmeden belirlenen süresi içerisinde tekrar suç işlemediği takdirde cezadan tamamen kurtulmuş olur. Ancak, ertelemenin sona erdiği süreyi tamamlamadan suç işlenirse, hükümlü önceden verilmiş olan cezanın infaz edilir ve yeni suçun cezası ile birleştirilerek uygulanır.
Erteleme cezası, bir nevi ikinci bir şans sunan bir uygulama olarak kabul edilir. Suç işlemiş olan bireylerin rehabilitasyonu ve topluma yeniden kazandırılması amacıyla bu tür alternatif ceza uygulamaları Türk hukuk sisteminde önemli yer tutar. Ancak, erteleme kararı verilirken suçun türü, mağdurun durumu, kamu güvenliği gibi faktörler de dikkate alınarak adaletin sağlanması hedeflenir.