Ceza muhakemesi, Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre suç işleyen kişilerin yargılanma sürecini düzenleyen hukuki bir süreçtir. Ceza muhakemesi, suçun işlenmesinden itibaren başlar ve kişinin suçlu ya da suçsuz olduğunun belirlenmesiyle sonuçlanır.

Ceza muhakemesi süreci, genellikle şu aşamalardan oluşur:

1. Suç Bildirimi: Bir suç işlendiğinde, suçun mağduru veya diğer yetkililer tarafından suçun işlendiğine dair bildirim yapılır. Örneğin, bir kişi hırsızlık olayıyla ilgili bir polis karakoluna başvurabilir.

2. Soruşturma: Suç bildirimi, yetkililer tarafından soruşturma başlatmak için değerlendirilir. Bu aşamada, suçun işlenmesiyle ilgili deliller toplanır, tanıklar ifade verir ve şüpheli veya zanlı ifadesi alınır.

3. Şüphelinin Yakalanması veya Gözaltına Alınması: Şüpheli, bağımsız bir şahit tarafından gözaltına alınabilir veya yetkililer tarafından yakalanabilir. Gözaltına alınan şüphelinin polis tarafından belirli bir süre içerisinde hakim karşısına çıkarılması gerekir.

4. İddianame Hazırlanması: Soruşturma sonrasında, savcı iddianame hazırlar. İddianamede, suçun niteliği, deliller, tanıklar ve şüphelinin suça ilişkin rolü ifade edilir.

5. Mahkeme Süreci: İddianamenin kabul edilmesi durumunda, yargıç tarafından mahkeme süreci başlatılır. Bu aşamada, suçlu veya suçsuz olduğunu kanıtlamak için her iki taraf deliller sunar, tanıklar ifade verir ve avukatlar argümanlarını sunar.

6. Karar Verme: Mahkeme, delilleri değerlendirerek kararını verir. Suçlu bulunan kişiye ceza verilebilir veya suçsuz bulunan kişi serbest bırakılabilir.

7. Temyiz: Kararın verilmesinin ardından her iki tarafın da temyiz hakkı vardır. Mahkeme kararına itiraz edilebilir ve başka bir yargı merciine temyiz başvurusunda bulunulabilir.

Bu süreçte, şüphenin suçsuz olduğunu kanıtlamak veya suçun işlendiğini kabul etmek gibi savunma haklarına sahip olunur. Aynı şekilde, kişilerin usul hataları ve adaletin sağlanması konusunda temel haklara saygı gösterilir.

Ceza muhakemesi sürecinde, hukuki bilirkişilerin ve avukatların önemli bir rolü vardır. Hukuki bilirkişiler, delillerin değerlendirilmesi ve uzman görüşler sunma konusunda bilgi ve deneyimleriyle mahkemeye yardımcı olurlar. Avukatlar ise müvekkillerini temsil ederek, savunma stratejileri oluşturur ve haklarını savunurlar.

Ceza muhakemesi süreci, hukuka uygunluk, adalet ve adil yargılanma ilkeleri temel alınarak yürütülmektedir. Bu süreçte, şüphelinin haklarına saygı gösterilmeli, taraflar eşit muamele görmeli ve sağlam delillere dayanarak adil bir karar verilmelidir.