Tüketici Hukuku, tüketicilerin ticari ilişkilerde korunmasını amaçlayan, tüketicilerin haklarını belirleyen ve tüketici ile satıcı arasındaki ilişkilerde adil ve dengeleyici bir yaklaşımı öngören hukuk dalıdır. Bu kapsamda, tüketici hakları, tüketicinin haksız ticari uygulamalara karşı korunmasını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.
Tüketici Hukuku’na aykırı uygulamalar, tüketicilerin haklarının ihlal edildiği durumları ifade eder. Bu tür durumlarda tüketici, belirli haklara sahiptir ve bu hakları kullanarak haklarını koruyabilir. İşte tüketici hukuku ihlallerine karşı tüketiciye sağlanan bazı haklar:
1. Bilgilendirme Hakkı: Satıcı veya hizmet sağlayıcı, tüketiciye ürün veya hizmet hakkında doğru ve eksiksiz bilgi sağlamakla yükümlüdür. Ürün veya hizmetin fiyatı, özellikleri, garanti süresi, servis hizmetleri gibi bilgiler tüketiciye açık ve anlaşılır bir şekilde sunulmalıdır.
2. Ayıplı Mal veya Hizmetin İadesi ve Değiştirilmesi: Tüketici, satın aldığı malın veya aldığı hizmetin ayıplı çıkması durumunda, bu durumu satıcıya bildirerek malın iadesini veya değiştirilmesini talep edebilir. Ayıplı mal veya hizmetin onarılması, değiştirilmesi veya bedelin iadesi tüketici hakkıdır.
3. Fesih Hakkı: Tüketici, sözleşmenin belli şartlarına uymayan satıcı veya hizmet sağlayıcı ile sözleşmeyi fesih etme hakkına sahiptir. Fesih hakkı, tüketicinin sözleşmeyi tek taraflı olarak sonlandırma yetkisini ifade eder.
4. Haksız Şartlardan Kurtulma Hakkı: Tüketici, tüketici sözleşmelerinde yer alan haksız şartlardan kurtulma hakkına sahiptir. Haksız şartlar, tüketiciyi korumayan, tüketici aleyhine olan ve tüketiciyi bağlayan hükümlerdir.
5. Tazminat Hakkı: Tüketici, satıcı veya hizmet sağlayıcının hatalı veya ihmalkâr davranışı sonucu uğradığı zararın tazminini talep edebilir. Zararın tazmini için tüketici, mahkemeye başvurabilir veya arabuluculuk sürecine girebilir.
6. Haksız Rekabetle Mücadele Hakkı: Tüketiciler, haksız ticari uygulamalara veya rekabet hukukuna aykırı davranışlara maruz kaldıklarında, rekabet kurumlarına şikâyet hakkına sahiptir. Bu şekilde tüketici, rekabetin korunmasına katkıda bulunabilir ve tüketicilerin haklarını koruyabilir.
7. Bilgi Edinme Hakkı: Tüketici, kendisini ilgilendiren ve kişisel verilerini içeren bilgilere erişim hakkına sahiptir. Tüketici, bu hakka uygun olarak istediği bilgilere erişme hakkını kullanabilir.
Tüketici Hukuku’na aykırı uygulamalarla karşılaşan tüketici, öncelikle satıcı veya hizmet sağlayıcıyla iletişime geçmeli ve durumu bildirmelidir. Ancak, sorun çözülmezse tüketici, ilgili merciilere başvurarak haklarını kullanabilir. Bu merciler, Tüketici Mahkemeleri, Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ve Rekabet Kurumu gibi kurumlar olabilir.
Sonuç olarak, tüketici hakları Tüketici Hukuku tarafından korunmaktadır. Tüketici, mal veya hizmetle ilgili sorun yaşadığı durumlarda belirli haklara sahiptir ve bu hakları kullanarak haklarını koruyabilir. Tüketici, bilgilendirme, iade ve değiştirme, fesih, haksız şartlardan kurtulma, tazminat, haksız rekabetle mücadele ve bilgi edinme gibi haklara sahiptir. Tüketici, bu hakları doğru şekilde kullanarak mağduriyetini giderme imkânına sahiptir.