Ticari sözleşmeler, işletmeler arasında imzalanan ve taraflar arasındaki ilişkileri düzenleyen önemli belgelerdir. Ancak bazen, sözleşmelere ilişkin anlaşmazlıklar ortaya çıkabilir. Bu tür durumlarda, tarafların kendileri arasında çözüm bulamaması durumunda, hukuki bir yol olan tahkim başvurusu yapılabilir. Tahkim, ihtilafın bir hakeme (tahkim heyetine) sunulup, onun tarafından çözümlenmesi sürecidir.
Türkiye’de tahkim, özel bir yasa olan Türk Tahkim Kanunu’na tabidir. Bu kanun, Türkiye’de yürütülen tahkim süreçlerini düzenleyen ve uygulamayı sağlayan esasları belirler. Ayrıca, Türkiye taraf olduğu uluslararası tahkim sözleşmelerini de kabul etmiştir.
Tahkim kararı, tahkim heyetinin ortaya koyduğu çözüm olarak tanımlanabilir. Taraflar, tahkim heyetine anlaşmazlıklarını sunar ve heyet, tarafların savunmalarını dinleyip delilleri değerlendirdikten sonra bir karar verir. Bu karar, taraflara bildirilir ve taraflarca uygulanır.
Tahkim kararı uygulanması için hukuki bir zorunluluktur. Bu nedenle, bu kararlar, diğer tüm mahkeme kararları gibi Türkiye’deki mahkemeler tarafından uygulanır. Tahkimin sonucunda verilen karar, mahkemede kesinleşmiş bir mahkeme kararı olarak kabul edilir ve taraflara tanınan hakları da içerir.
Tahkim kararlarının uygulanması süreci, tahkim ilamının ıslahına başvurulmuşsa, tahkim ilamının kesinleşmesi ile başlar. İlamın ıslahı için, tarafların mahkemeye başvurması gerekir. Islah talebi incelenir ve hukuka uygun bulunup karara bağlandıktan sonra tahkim ilamı kesinleşir.
Tahkim kararı, ıslah edilirse ya da ıslah talebi yoksa, tahkimden doğan borçluluğun yerine getirilmezse, tahkim ilamı mahkeme vasıtasıyla icra edilir. İcra takibi, aynı şekilde yasal süreci takip eden bir süreçtir ve icra memurları tarafından gerçekleştirilir.
Tahkim heyetinin verdiği kararların uygulanması, pandemi gibi olağanüstü durumlar dışında genellikle hızlı ve etkilidir. Mahkeme kararına göre uygulanmadığında, icra sürecinde tahkim kararının yerine getirilmesi için malvarlığına yönelik haciz işlemleri gerçekleştirilir.
Sonuç olarak, ticari sözleşmelerde yaşanan anlaşmazlıklarda tahkim, tarafların ihtilafı çözmek için başvurabileceği bir hukuki yol olarak kullanılabilir. Tahkim kararları, Türk Tahkim Kanunu’na tabi olarak çıkarılan ve mahkeme kararları gibi uygulanması gereken kararlardır. Tahkim ilamının ıslah edilmesi gerekiyorsa ıslah talebi yapılır, aksi takdirde tahkim ilamı doğrudan uygulanır. Tahkim kararının uygulanması için icra takibi yapılır ve tahkim ilamı yerine getirilmezse, icra memurları tarafından haciz işlemleri gerçekleştirilir.