Ticari sözleşmelerde tahkim, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların çözümünde sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Tahkim, tarafların uyuşmazlığı özel bir tahkim mahkemesine (hakeme) götürerek çözmelerini sağlayan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Türk hukuk sisteminde tahkim, geniş bir yasal düzenleme kapsamına sahiptir ve uygulanması yasalar tarafından belirlenmiştir.
Ticari sözleşmelerde tahkim kararı verilmesi için genellikle şu adımlar izlenir:
1. Tahkim için sözleşme yapma: Taraflar, sözleşmeyle tahkim kurallarını kabul ederler ve uyuşmazlıkların tahkim yoluyla çözüme kavuşturulacağını belirlerler. Bu sözleşme, tahkim anlaşması veya tahkim maddesi olarak adlandırılır.
2. Tahkim santrali veya hakem seçimi: Taraflar, tahkim sürecini yürütecek tahkim santrali veya tahkim için hakemlerin seçimine karar verirler. Türk hukuk sisteminde bu konuda genellikle İstanbul Tahkim Merkezi tercih edilir.
3. Tarafların talebi ve hakemlerin görevlendirilmesi: Taraflardan biri veya her ikisi, tahkim talebinde bulunur. Taraflar taleplerini birbirlerine ve tahkim santraline bildirirler. Daha sonra tahkim santrali, anlaşmazlığı çözecek hakemleri görevlendirir.
4. İddiaların ileri sürülmesi ve delillerin sunulması: Taraflar, tahkim sürecinde iddialarını ileri sürerler ve mahkemeye sunmak istedikleri delilleri bildirirler. Tarafların, iddialarını ve delillerini yazılı olarak sunmaları gerekebilir. Taraflar, delillerin sunulmasının ardından görüşlerini dile getirebilir ve diğer tarafın iddialarına cevap verebilirler.
5. Tahkim kararının verilmesi: Hakemler, tarafların iddialarını, delillerini ve savunmalarını değerlendirir ve nihai olarak bir tahkim kararı verir. Karar, yazılı bir şekilde taraflara bildirilir.
Tahkim kararları nasıl uygulanır?
Türk hukuk sisteminde tahkim kararları, Türk mahkemeleri tarafından tanınma ve icra edilme süreciyle uygulanır. Tahkim kararı, tarafların isteği üzerine, Türk mahkemesine başvuru yaparak tanınma ve icra edilme talebinde bulunur. Tahkim kararının tanınması için aşağıdaki adımlar izlenir:
1. Tanınma ve icra talebi: Taraflardan biri, tahkim kararının Türk mahkemesi tarafından tanınmasını ve icra edilmesini talep eder. Bu talep, yerel mahkemeye sunulur.
2. Tanıma ve icra başvurusu: Türk mahkemesi, tahkim kararının yasal usullere uyup uymadığını kontrol eder. Eğer kararın geçerli olduğuna karar verilirse, karar tanınır ve icra edilir.
3. İtiraz ve temyiz süreci: Taraflardan biri, tahkim kararının tanınmasına veya icra edilmesine itiraz edebilir. İtiraz, yerel mahkeme tarafından değerlendirilir ve gerekli görülmesi halinde temyiz yoluna başvurulabilir.
4. İcra işlemleri: Tanınan tahkim kararı, icra edilmek üzere yerel mahkeme tarafından belirlenen usullere göre icra dairesine gönderilir. İcra dairesi, tahkim kararının yerine getirilmesi için gerekli adımları atar.
Sonuç olarak, ticari sözleşmelerde tahkim kararı verilmesi için belirli adımlar izlenir ve Türk mahkemeleri tarafından tanınma ve icra edilme süreciyle uygulanır. Tarafların uluslararası ticari uyuşmazlıklarını çözmek için tahkim yolunu tercih etmeleri, hızlı ve etkili bir çözüm süreci sunar.