Ticari işletmelerin faaliyet konusu, Türk Ticaret Kanunu’nun 14. maddesine göre belirlenmektedir. Bu maddeye göre, ticari işletmenin faaliyet konusu, işletmenin ticari karakterine uygun olarak kâr amacıyla mal veya hizmet üretmek veya ticari işler yapmaktır.
Ticari işletmeler, faaliyet konularını ticaret unvanlarında belirtirler. Unvanlarında faaliyetlerinin mahiyetini açıkça belirtmeyen işletmeler, Türk Ticaret Kanunu’nun 35. maddesine göre, açık ve belirli olmayan unvanlarla ticaret yapamazlar. Bu madde, işletmenin faaliyet konusunun açık ve belirli bir şekilde ifade edilmesini zorunlu kılar.
Ticaret unvanının belirli ve açık olması, işletmelerin faaliyet konusunu belirlemelerinde önemli bir husustur. Unvanda yer alması gereken hususlar, Türk Ticaret Kanunu’nun 37. maddesinde yer almaktadır. Bu maddeye göre, ticaret unvanında işletmenin adı, ticari karakterini belirten ifadeler ve unvanın tüzel kişilik durumu (şahıs şirketi, limited şirket, anonim şirket gibi) açıkça belirtilmelidir.
Unvandan anlaşılması gereken işletme faaliyetleri, genellikle sektör ve alan belirlemesini içerir. Örneğin, “ABC Teknoloji Limited Şirketi” unvanında yer alan “teknoloji” ibaresi, işletmenin faaliyetlerinin teknoloji alanında olduğunu açıkça ifade eder. Bu sayede, benzer faaliyetlerde bulunan işletmeler birbiriyle karıştırılmaz ve tüketici yanılgıya düşmez.
Ticari işletmelerin faaliyet konusu sınırlamaları ise, işletmenin kurulacağı sektörün sınırlamaları, izin ve ruhsatlandırma mevzuatı, ticari teamül ve ahlaka aykırılık gibi unsurlar tarafından belirlenebilir. İlgili sektörde faaliyet göstermek için gerekli mesleki eğitim ve sertifikalara sahip olmak da bir sınırlama olarak ortaya çıkabilir.
Örneğin, enerji sektöründe faaliyet göstermek isteyen bir işletme, Türkiye Elektrik İletim AŞ tarafından belirlenen şartları yerine getirmeli ve lisans başvurusunda bulunmalıdır. Benzer şekilde, gıda sektöründe faaliyet göstermek isteyen bir işletme, gıda güvenliği ve hijyen mevzuatına uygun olarak üretim yapmalı ve Sağlık Bakanlığı’ndan izin ve ruhsat almalıdır.
Ayrıca, ticari işletmelerin faaliyet konusu üzerinde değişiklik yapma hakkı bulunmaktadır. Bu değişikliklerin ise Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Faaliyet konusunda değişiklik yapacak bir işletme, genel kurul kararı alarak ticaret unvanında değişikliğe gidebilir.
Sonuç olarak, ticari işletmelerin faaliyet konusu, Türk Ticaret Kanunu’na ve ilgili mevzuata uygun olarak belirlenir ve sınırlanır. İşletmelerin faaliyet konusunu belirlemeleri ve ticaret unvanlarını açık ve belirli bir şekilde kullanmaları önemlidir. Ayrıca, sektörel sınırlamalar, izin ve ruhsatlandırma mevzuatı, ticari teamül ve ahlak kuralları da faaliyet konusunu sınırlayan unsurlar arasında yer almaktadır. Bu nedenle, ticari işletmelerin faaliyet konusunu belirlerken ilgili mevzuatı dikkate almaları önemlidir.