Ticari işletmelerde, işten çıkarmalar genellikle çalışan performansı, ekonomik durum veya işletme ihtiyaçları gibi sebeplerden kaynaklanabilir. Ancak, işten çıkarmalar da belli kurallara tabidir ve işverenlerin Türk İş Kanunu’nda belirtilen prosedürleri takip etmeleri gerekmektedir.

İşten çıkarma süreci, öncelikle işverenin, işçinin iş sözleşmesini feshetme nedenlerini kanıtlamasıyla başlar. Türk İş Kanunu’na göre işveren, işten çıkarma gerekçesini açık ve somut bir şekilde belirtmek zorundadır. Farklı gerekçeler lehine ve aleyhine çıkarılan Yargıtay kararları dikkate alınarak, işverenin haksız gerekçelerle işten çıkarmalar yapması engellenmiştir. İşten çıkarma gerekçesi, disiplinsizlik, performans eksikliği, ekonomik nedenler, teknolojik nedenler gibi çeşitli sebeplerden dolayı olabilir.

İşten çıkarma sürecinin bir diğer önemli adımı ise işçiye yazılı bir bildirimin yapılmasıdır. İşveren, işçinin iş sözleşmesini feshetmek istediğinde, işçiye yazılı bir “işten çıkarma bildirisi” vermek zorundadır. Bu bildiri, işten çıkarma nedenini, işçinin haklarını, işçinin son maaşını ve kıdem tazminatını içermelidir. İşverenin bu bildirimi yazılı olarak yapması, işçinin de bu bildirimi imzalaması gereklidir.

Türk İş Kanunu, işverenin işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshettikten sonra işçiye belirli bir süre işsizlik ödeneği verilmesini gerektirir. Bu süre, işverenin işine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşveren, işçinin işsizlik ödeneği alabilmesi için, işsizlik ödeneği başvurusu yapmasına yardımcı olmalıdır.

İşten çıkarmaya karşı işçinin itiraz hakkı da bulunmaktadır. Türk İş Kanunu, işveren tarafından yapılan işten çıkarmaların yasaya uygun olup olmadığının sonradan denetlenebilmesini sağlar. İşçi, işten çıkarılma durumunda, işe iade davası açarak, işten çıkarılmasının haksız olduğunu ispatlamaya çalışabilir.

Ancak, işverenler işten çıkarmaları yaparken belirli sorumluluklara da sahiptirler. İşverenler, işten çıkarmaları yapmadan önce, iş sözleşmesi, toplu sözleşme, işçi sendikası veya işyeri yönetmeliği gibi belgelere uygun davranmalı ve işçinin haklarını korumalıdır. Ayrıca, işten çıkarmanın bütçe, ekonomik durum veya işletme ihtiyaçları gibi meşru gerekçelere dayandığını kanıtlamaları gerekmektedir.

Sonuç olarak, ticari işletmeler işten çıkarma süreçlerinde Türk İş Kanunu’nda belirtilen prosedürleri takip etmelidir. İşten çıkarma gerekçesi açık ve somut olmalı, işçiye yazılı bir bildiri verilmeli ve işçinin hakları korunmalıdır. İşçiler de haksız işten çıkarmalara karşı itiraz haklarına sahiptir ve işe iade davası açarak işten çıkarmanın haksız olduğunu ispatlama hakkına sahiptir. Bu nedenle, işverenlerin işten çıkarma sürecinde yasal prosedürlere dikkat etmeleri önemlidir.