ENGELLİ BİREYLERE SAĞLANAN HAKLAR VE SOSYAL GÜVENLİK YARDIMLARI
Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, vatandaşların sosyal ihtiyaçlarını karşılamayı hedefleyen bir yapıya sahiptir. Bu sistem içinde engelli bireylere yönelik çeşitli haklar ve sosyal güvenlik yardımları da bulunmaktadır. Engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak ve sosyal hayata katılımını sağlamak amacıyla sunulan bu haklar, önemli bir koruma ve destek mekanizması olarak hareket etmektedir.
1. Engelli Aylığı:
Engelli bireylere yönelik en temel sosyal güvenlik yardımı engelli aylığıdır. Engelli olma durumunu belgeleyen kişiler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen şartları yerine getirdikleri takdirde engelli aylığı alabilirler. Bu aylık, engelli bireyin yaşamını sürdürebilmesi ve temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için belirli bir miktar paradır.
2. Sağlık Hizmetleri:
Engelli bireylere yönelik sağlık hizmetleri de sosyal güvenlik sistemi içinde önemli bir hak olarak yer almaktadır. Engelli kimliği taşıyan bireyler, SGK kapsamındaki sağlık hizmetlerinden ücretsiz veya düşük katılım payı ile faydalanabilirler. Hastane tedavileri, ilaç temini, rehabilitasyon hizmetleri gibi engellilere özgü sağlık hizmetleri, sosyal güvenlik sistemi tarafından sunulmaktadır.
3. İstihdama Yönelik Teşvikler:
Engelli bireylerin iş hayatına daha fazla katılımını sağlamak için çeşitli teşvikler de sunulmaktadır. İşverenler, engelli çalışanlarını istihdam etmeleri halinde vergi indirimleri ve prim teşviklerinden faydalanabilirler. Engelli çalışanların sosyal güvenlik primleri işverenler tarafından karşılanırken, devlet de prim indirimi veya muafiyeti gibi destekler sunar.
4. Engelli Destek Maaşı:
İş gücü kapasitesi belirli oranda azalmış olan engelli bireyler, engelli destek maaşı adı altında bir sosyal güvenlik yardımından faydalanabilirler. Bu yardımla, engelli bireyin yaşamını sürdürebilmesi ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayabilmesi sağlanır.
5. Engellilere Uygun Yaşam Alanları:
Sosyal güvenlik sistemi, engelli bireylere uygun yaşam alanlarının sağlanması için de çalışmalar yapmaktadır. Engellerin önüne geçmek ve engelli bireylerin günlük yaşamını kolaylaştırmak amacıyla kamu binaları, ulaşım araçları gibi alanlarda engelli dostu düzenlemeler yapılmaktadır.
6. Engelli Bakım Yardımı:
Engelli bir bireyin bakımıyla ilgilenmek mümkün olmayan durumlarda, sosyal güvenlik sistemi engelli bakım yardımı sunmaktadır. Engelli bireyin bakımını üstlenen kişi veya kuruluşlara bu yardım sağlanır. Böylece, engelli bireyin bakımını üstlenmek isteyen kişilere destek verilmektedir.
7. Engellilerin Eğitimi ve Rehabilitasyonu:
Engelli bireylerin eğitimi ve rehabilite süreçlerinin desteklenmesi de sosyal güvenlik sisteminin hedefleri arasındadır. Engelli çocuklarının eğitimi için özel eğitim kurumları ve bireysel eğitim destekleri sağlanırken, yetişkin engelli bireyler de mesleki eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanabilirler.
Sonuç olarak, Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi içinde engelli bireylere yönelik çeşitli haklar ve sosyal güvenlik yardımları sunulmaktadır. Engelli aylığı, sağlık hizmetleri, istihdama yönelik teşvikler, engel destek maaşı, uygun yaşam alanları, engelli bakım yardımı ve eğitim/rehabilitasyon hizmetleri bu haklardan sadece bazılarıdır. Bu doğrultuda, engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak, toplumsal hayata katılımlarını artırmak ve sosyal güvenlik sağlamak amacıyla çalışmalar yapılmaktadır.