Şirketler, bir veya daha fazla ortak arasında iş ilişkilerini düzenleyen ve ortakların karar almasını sağlayan hukuki yapılanmalardır. Türkiye’de şirketlerin işleyişi ve ortaklar arasındaki ilişkiler, Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve diğer ilgili mevzuat tarafından belirlenen hükümlerle düzenlenmektedir.
Türk Ticaret Kanunu’na göre, şirketlerin ortakları karar alma süreçlerinde anlaşmazlık yaşamamak ve şirketin etkin bir şekilde yönetilmek amacıyla belirli kurallara uymaları gerekmektedir. Bu kurallar, şirket sözleşmesi, ana sözleşme ve Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan hükümlerle belirlenmektedir.
Öncelikle, şirketin ana sözleşmesi, ortaklar arasındaki ilişkilerin temelini oluşturan belgedir. Ana sözleşme, şirketin unvanını, merkezini, faaliyet konusunu, şirket sermayesini ve ortakların hak ve yükümlülüklerini belirten hükümleri içermektedir. Ortaklar, şirketin ana sözleşmesini ortak iradeleriyle kabul ederek imzalarlar.
Karar alma süreçlerinde, şirketin yönetimi ve organları önemli bir rol oynamaktadır. Şirketin en üst karar organı genellikle genel kuruldur ve tüm ortakları temsil eder. Genel kurul, ortakların oy hakkına sahip olduğu ve şirketin önemli meselelerinin oylama yoluyla karara bağlandığı bir toplantıdır. Şirketin ana sözleşmesi, genel kurul toplantılarının nasıl yapılacağı ve alınacak kararların niteliği gibi hususları düzenlemektedir.
Genel kurulun görevleri arasında, şirketin ana sözleşmesinin değiştirilmesi, şirketin faaliyetlerinin denetlenmesi, yönetim kurulu üyelerinin seçimi ve görevden alınması gibi kararları almak yer almaktadır. Kararlar, genel kurulda oy çokluğuyla alınır. Bazı önemli kararlar için ise, TTK’da belirtilen üçte iki veya dörtte üç çoğunluk gibi belirli oy birliği kuralları uygulanır.
Yönetim kurulu ise, şirketin günlük faaliyetlerinden sorumlu olan organdır. Yönetim kurulu üyeleri, genellikle genel kurul tarafından seçilir ve belirli dönemler için görevlendirilirler. Yönetim kurulu, şirketin hedeflerini belirler, stratejik kararları alır, yönetim politikalarını oluşturur ve şirketin finansal durumunu denetler.
Ortaklar arasındaki ilişkileri düzenleyen diğer bir önemli belge ise şirket sözleşmesidir. Şirket sözleşmesi, ortakların hak ve yükümlülüklerini belirleyen bir anlaşmadır. Ortaklar, şirket sözleşmesinde karar alma süreçleri, oy hakları, ortaklık paylarının transferi gibi konularda anlaşmaya varabilirler. Şirket sözleşmesi, genellikle ana sözleşmeye ek olarak hazırlanır ve anlaşmazlık durumunda mahkemeler tarafından uygulanır.
Genel olarak, şirketlerde ortakların karar alma süreçleri, şirketin ana sözleşmesi ve Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan hükümlerle düzenlenmektedir. Ortaklar, genel kurul toplantıları aracılığıyla önemli kararları oylama yoluyla alırken, yönetim kurulu günlük faaliyetleri yönetir ve stratejik kararları alır. Şirket sözleşmesi ise, ortakların arasındaki ilişkileri ve karar alma süreçlerini daha detaylı bir şekilde düzenler.