Şirketlerin etkin şekilde yönetilmesi ve işleyişi için denetim mekanizmaları önemlidir. Bu mekanizmalardan biri de denetleme kuruludur. Denetleme kurulu, şirketin faaliyetlerini ve mali durumunu izleme, denetleme ve raporlama yetkisine sahip olan bir kuruldur. Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) düzenlenen denetleme kurulu, genellikle sermaye şirketlerinde yer almaktadır.

Denetleme kurulunun temel görevi, şirketin faaliyetlerini, işlemlerini, hesap ve kayıtlarını, mali durumunu, defterlerini ve yönetimin işlemlerini denetlemektir. Denetleme kurulu, şirket içinde bir denetim mekanizması oluşturarak, şirketin menfaatlerini koruma ve şirket yöneticilerinin hesap verme sorumluluklarını yerine getirmesini sağlama amacını taşır.

Denetleme kurulunun görevleri şunlardır:

1. Şirketin faaliyetlerini ve işlemlerini düzenli olarak takip etmek ve denetlemek.
2. Şirketin hesap ve kayıtlarını doğrulamak ve mali tablolarını denetlemek.
3. Şirketin varlık ve borçlarının doğru bir şekilde belirlenmesini sağlamak.
4. Şirket faaliyetlerinin mevzuata uygunluğunu kontrol etmek.
5. Şirket işlemlerinin şirket politikaları ve hukuki düzenlemelerle uyumlu olduğunu denetlemek.
6. Yönetim organının işlemlerini ve kararlarını denetlemek.
7. Şirketin iç kontrol sistemini değerlendirmek ve etkinliğini gözlemlemek.
8. Şirketin risk yönetim politikalarına uygunluğunu denetlemek.
9. Şirketin faaliyet raporlarını incelemek ve gerekli görülen durumlarda gereken aksiyonları almak.
10. Şirketin genel kurul toplantılarında denetleme raporlarını sunmak.
11. Şirketin yönetim organına öneriler ve tavsiyelerde bulunmak.

Denetleme kurulu, şirket içinde bağımsız bir denetim yapısını temsil eder. Denetleme kurulu üyeleri, genellikle şirket dışından seçilen bağımsız kişilerdir ve şirketin yönetim organıyla doğrudan bağlantılı olmamaları gerekmektedir. Bu şekilde, denetleme kurulu üyeleri şirketin çıkarlarına objektif bir şekilde odaklanabilir ve yönetimin işlemlerini tarafsız bir şekilde değerlendirebilir.

Denetleme kurulu üyeleri, görevlerini Türk Ticaret Kanunu’na göre yerine getirir ve bu görevleri yerine getirirken, objektiflik, dürüstlük ve gizlilik gibi etik kurallara uymaları gerekmektedir. Ayrıca, denetleme kurulu üyeleri, denetimle ilgili ulusal ve uluslararası standartları da dikkate almalıdır.

Denetleme kurulu raporları, şirket yönetimi ve genel kurul tarafından değerlendirilir. Kurul raporları, şirketin finansal durumu, uyum düzeyi, risk yönetimi ve iç kontrol sistemine ilişkin önemli bilgiler içerir. Denetleme kurulu raporları, şirketin hesap verme sorumluluğunu yerine getirme ve şeffaflığı sağlama açısından önemlidir.

Sonuç olarak, denetleme kurulu, şirketin faaliyetlerini ve mali durumunu izlemek, denetlemek ve raporlamak için kurulan bir organdır. Görevleri arasında şirketin iç kontrol sistemini değerlendirmek, risk yönetimi sağlamak, hesap ve kayıtları denetlemek ve yönetim organının işlemlerini gözlemlemek bulunur. Denetleme kurulu, şirketin menfaatlerini koruma ve yönetimin hesap verme sorumluluklarını yerine getirme amacı taşır.