SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE AYIPLI MALIN İADESİ
Satış sözleşmesi, taraflar arasında malın satılması ve karşılığında ödeme yapılması üzerine kurulan bir anlaşmadır. Ancak bazen satılan malda ayıplar ortaya çıkabilir veya anlaşmazlıklar yaşanabilir. Bu durumlarda satış sözleşmesinin nasıl sona ereceği ve ayıplı malın iadesinin nasıl yapılacağı hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
1. SATIŞ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
a) Teslim ve Tesellüm: Satış sözleşmesi, tarafların karşılıklı anlaşmasıyla sona erebilir. Sözleşme, malın alıcının mülkiyetine geçtiği “teslim” ile yerine getirilmiş olur. Teslim anında alıcıya malı inceleme fırsatı verilir ve sorun yoksa kabul eder. Bu durumda sözleşme sona erer.
b) İptal: İhbar süresi geçmeden veya ihbar süresi belirtilmemişse, taraflardan biri sözleşmeyi iptal etmek isteyebilir. İptal etmek isteyen taraf, karşı tarafı ihtarnamede belirtilen süre içinde edimi yerine getirmezse sözleşmeyi feshedebilir.
c) Cezai Şart İhlali: Satış sözleşmesinde, taraflardan birinin belirlenen şartlara uymaması durumunda cezai şart hükümleri yer alabilir. Taraflar, cezai şartı hüküm fıkrasına uygun şekilde ihlal eden tarafın tazminat ödemesini isteyebilir veya sözleşmeyi feshedebilir.
d) Hükümsüzlük: Satış sözleşmesi, hukuka aykırı veya geçersiz bir şekilde yapılmışsa hükümsüz olabilir. Örneğin, usulsüz tehdit veya hile sonucu yapılan bir sözleşme hükümsüz kabul edilebilir.
2. AYIPLI MALIN İADESİ
Ayıplı mal, sözleşme sırasında satıcı tarafından alıcıya sunulan mala, sahip olması gereken niteliklerden bir veya daha fazlasını taşımayan veya taşıdığı niteliklerle alıcıya vaat edilenleri karşılamayan maldır.
a) Ayıplı Malın Tespiti: Alıcı, malda bir ayıp tespit ettiğinde, sözleşmenin yapılışına uygun süre içinde (mümkün olan en kısa süre içinde) satıcıya yazılı bildirimde bulunmalıdır. Ayıbın niteliğine göre, alıcı ayrıca malı muhafaza etmelidir.
b) Satıcı İle Yapılan İlk İletişim: Alıcı, bildirimden sonra sorunun giderilmesi için satıcı ile iletişime geçmeli ve ayıplı malın onarılmasını veya değiştirilmesini talep edebilir. Satıcı, bu talebi kabul ederek malı onarmak veya değiştirmek zorundadır. Onarım veya değiştirme mümkün değilse, alıcı malın bedel iadesi veya sözleşmenin iptalini talep edebilir.
c) Alıcının Diğer Hakları: Ayıplı malın niteliği veya kısmen giderilemeyen ayıp durumunda, alıcı ayrıca bedel indirimi veya sözleşmeden dönme haklarına sahiptir. Bedel indirimi yapılması veya sözleşmenin feshi halinde, taraflar arasında yapılan işlemin koşullarını düzenleyen diğer sözleşmelere de etkisi olacaktır.
d) Hak Aramada Süreler: Alıcı, ayıplı malın tespitinden itibaren iki yıl içinde satıcıya başvurmalıdır. Tüketiciler için ayıpları içeren mallarda süre üç yıldır. Bu süreler içinde alıcı, haklarını kullanmalıdır. Aksi takdirde, hakları zaman aşımına uğrayabilir.
Sonuç olarak, satış sözleşmesinin sona ermesi ve ayıplı malın iadesi gibi konular, tüketicilerin haklarını korumak için önemlidir. Tüketici, ayıplar konusunda dikkatli olmalı ve sözleşme koşullarını takip etmelidir. Herhangi bir sorun durumunda, yetkili kurumlar veya tüketici hakları mahkemelerine başvurarak haklarını arayabilir.