Mirasın paylaşımı sırasında, mirasçıların hak sahiplerine düşen mirasın paylaşımı için tasfiye işlemi yapılır. Tasfiye işlemi, mirasa konu olan varlıkların değerlemesi yapılıp, borçların ve yükümlülüklerin hesaplanması, mirasçılara düşen payların belirlenmesi ve nihayetinde mirasın dağıtılması sürecidir. Türk Hukuku’na göre mirasın paylaşımında ihtiyari tasfiye ve zoraki tasfiye olmak üzere iki farklı yöntem bulunmaktadır.
1. Ihtiyari Tasfiye:
Mirasçılar, mirasın paylaşım sürecini kendi aralarında anlaşarak gerçekleştirirler. Bu durumda mirasçılar, miras bırakanın vasiyetine uygun olarak veya yasal pay hükümlerine göre paylarını belirlerler. Mirasçılar, mirasın olanaklı olduğunda ve mirasın yükümlülükleri karşılamaya yetecek miktarı olduğu takdirde ihtiyari tasfiyeyi seçebilirler.
Mirasın paylaşımında ihtiyari tasfiye süreci şu adımlardan oluşabilir:
– Değerlemelerin yapılması: Mirasın paylaşımı için mirasa konu olan varlıkların değerlenmesi yapılır. Bu değerlemeler, bağımsız bir uzman veya bilirkişi tarafından yapılabilir.
– Borçların hesaplanması: Miras bırakanın borç ve yükümlülükleri belirlenir. Bu, mirasçılar tarafından alacaklıların incelenmesi ve borç durumunun ortaya çıkarılmasıyla gerçekleşir.
– Payların belirlenmesi: Değerlemeler ve borç hesaplamaları sonucunda mirasçılara düşen paylar belirlenir. Paylar, eşit olarak dağıtılabileceği gibi, mirasın özelliğine veya miras bırakanın vasiyetine göre farklılık gösterebilir.
– Mal paylaşımının yapılması: Paylar belirlendikten sonra miras, mirasçıların üzerine devredilir veya belli bir süre içinde dağıtımı sağlanır.
2. Zoraki Tasfiye:
Mirasın ihtiyari tasfiyesi mümkün olmadığında, mirasçılar zoraki tasfiye yoluyla mirasın paylaşımını gerçekleştirirler. Bu durumda, mahkeme kararıyla mirasın tasfiyesi gerçekleştirilir.
Zoraki tasfiye süreci şu adımlardan oluşur:
– Mirasın teslim alınması: İlk aşamada mirasçılar, miras bırakanın malvarlığını mirasın devri için talep ederler. Talebin kabulü durumunda, malvarlığı mirasçılara teslim edilir.
– Mirasın paylaşımı için başvurunun yapılması: Mirasçılar, mirasın paylaşımının gerçekleşmesi için dava açarlar. Bu dava, asliye hukuk mahkemesinde görülür.
– Değerleme ve hesaplama işlemleri: Mahkeme, mirasın değerlemesi ve borçların hesaplanması için bir bilirkişiye başvurabilir. Bilirkişi, mirasın değerlemesini yapar ve borçları tespit eder.
– Payın belirlenmesi ve dağıtımın yapılması: Mahkeme, bilirkişi raporunu ve tarafların beyanlarını değerlendirerek payların belirlenmesini sağlar. Ardından paylaşım işlemi gerçekleştirilir.
Mirasın tasfiye işlemi, miras bırakanın varlıklarının ve borçlarının tespiti, mirasçıların paylarının belirlenmesi ve nihayetinde mirasın dağıtılması sürecidir. Bu süreç ihtiyari veya zoraki tasfiye yöntemleriyle gerçekleştirilebilir. İhtiyari tasfiye, mirasçıların anlaşmalarıyla gerçekleştirilirken, zoraki tasfiye mahkeme kararıyla yürütülür. Her iki yöntemde de mirasın paylaşımı için değerlemeler, borç hesaplamaları ve payların belirlenmesi önemli adımlardır. Mirasın paylaşımı süreci, mirasçılar tarafından gecikmesiz ve düzgün bir şekilde yürütülmelidir.