Milletlerarası anlaşmalar, iki veya daha fazla devletin arasında imzalanan ve tarafların hukuki yükümlülüklerini belirleyen anlaşmalardır. Türkiye’nin katıldığı uluslararası anlaşmalar, anayasa hükümlerine uygun olarak yürürlüğe girmekte ve bu süreçte bir dizi adım izlenmektedir.
Türkiye, uluslararası anlaşmaları kabul etmek için iç hukukunda belli bir prosedürü takip etmektedir. İlk adım olarak, Türkiye uluslararası bir anlaşmaya taraf olmak istediğinde, hükümet veya Cumhurbaşkanı tarafından anlaşma imzalanır. Bu imzanın atanması için yasama organının onayı alınır ve uluslararası anlaşma, onaylanmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulur.
TBMM’nin kabul süreci, anayasanın 90. maddesine göre belirlenmiştir. Bu maddeye göre, uluslararası anlaşmaların onaylanabilmesi için anayasanın değiştirilemez hükümlerine aykırı olmaması gerekmektedir. TBMM’de milletvekillerinin çoğunluğunun onayıyla anlaşma kabul edilir. Anlaşmanın kabul edilmesiyle birlikte, Türkiye tarafı hukuki olarak anlaşmaya bağlı olur.
TBMM’de kabul edilen uluslararası anlaşmalardan sonra, anlaşmanın hükümleri Türk hukuk sisteminde uygulanabilir hale gelir. Anlaşmaların iç hukuka uyumlu hale getirilmesi amacıyla mevzuat değişiklikleri gerekebilir. Bu durumda, TBMM tarafından ilgili yasaların değiştirilmesi veya yeni yasaların çıkarılması yoluyla gerekli düzenlemeler yapılır.
Türkiye’de anlaşmaların iç hukuka uyumu, Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenir. Anayasa Mahkemesi, anlaşmanın iç hukuka uygunluğunu belirlemek için gerekli incelemeleri yapar. Anayasa Mahkemesi’nin, anlaşmanın iç hukuka uygun olduğuna hükmetmesi durumunda, anlaşma Türk hukuk sisteminde etkili ve bağlayıcı hale gelir.
Milletlerarası anlaşmaların kabul edilmesi sürecinde, Türkiye’nin taraf olduğu anlaşma ve hükümleri devlet kurumları tarafından uygulanır. Bu devlet kurumları, ilgili anlaşmayı uygulamakla yükümlüdür ve anlaşmaya uygun hareket etmek zorundadır.
Sonuç olarak, Türkiye’de uluslararası anlaşmaların kabul edilmesi, hükümet ve TBMM’nin onay sürecini takip eden bir prosedürü izlemektedir. Anayasa ile uyumlu olan anlaşmalar bu süreçte kabul edilir ve Türk hukuk sisteminde etkili olur. Bu şekilde Türkiye, uluslararası toplumla yükümlülüklerini yerine getirmiş olur.