Milletlerarası anlaşmalar, taraflar arasında belirli konularda karşılıklı olarak anlaşmaya varılan kuralları ve yükümlülükleri içeren yazılı anlaşmalardır. Bu anlaşmalar, devletlerin ilişkilerini düzenlemek, uluslararası hukukun gelişmesine katkıda bulunmak ve uluslararası iş birliğini sağlamak amacıyla akdedilir.
Milletlerarası anlaşmaların hukuki bağlayıcılığı, tarafların kabul ettiği yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlar. Taraflar, anlaşma metninde yer alan maddelere uygun davranmakla yükümlüdürler. Bu yükümlülükler, anlaşmanın türüne, içeriğine ve tarafların taahhütlerine göre değişebilir. Anlaşmaların hukuki bağlayıcılığı, devletlerin onaylama, kabul etme, onaylama veya katılmaya yönelik resmi bir işlem gerçekleştirmelerini gerektirebilir. Bir anlaşma, taraf devletlerce kabul edildiğinde, yürürlüğe girecek ve bunun sonucunda taraflar arasında yükümlülükler doğacaktır.
Milletlerarası anlaşmaların yerine getirilmesi ve uygulanması, devletlerin iç hukuk sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilir. Türk hukuk sistemine ait bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse, Türkiye’nin imzaladığı ve onayladığı bir milletlerarası anlaşma, Türkiye için iç hukuk bakımından bağlayıcılık kazanacaktır. Anayasa’nın 90. maddesine göre, onaylanan milletlerarası anlaşmalar kanun hükmünde sayılır. Bu anlamda, Türk hukuk sistemi, onaylanan anlaşmaların yerine getirilmesini ve uygulanmasını sağlama sorumluluğunu taşır. Buna göre, anlaşmanın hükümlerine uymayan veya ihlal eden kişiler hukuki yaptırımlara tabi tutulabilir.
Milletlerarası anlaşmaların uygulanması esnasında ortaya çıkan ihtilafların çözümü ise genellikle anlaşmanın içerdiği mekanizmalara dayanır. Taraflar, anlaşmanın ihlal edildiğini düşündükleri durumlarda, genellikle anlaşmadan kaynaklanan haklarını korumak için anlaşmanın sağladığı hukuki çerçeve içerisinde çözüm yollarını takip ederler. Bu çözüm yolları arasında, arabuluculuk, müzakere, tahkim veya uluslararası mahkemelerin yetkisi olabilir.
Sonuç olarak, milletlerarası anlaşmalar tarafların karşılıklı olarak taahhütlerde bulunduğu yazılı belgelerdir. Bu anlaşmalar, taraflara hukuki bağlayıcılık sağlar ve yerine getirilmesi gereken yükümlülükler içerir. Türk hukuk sisteminde, onaylanan milletlerarası anlaşmalar kanun hükmünde sayılır ve bu anlamda iç hukuk sistemine etki eder. Anlaşmaların yerine getirilmesi ve uygulanması, devletlerin sorumluluğundadır ve ihtilaflar genellikle anlaşmaların içerdiği çözüm yollarına göre çözülür. Milletlerarası anlaşmalar, devletler arasında iş birliğini sağlama, uluslararası hukukun gelişmesini teşvik etme ve dünya barışını koruma amacıyla büyük önem taşır.