Kurumlar vergisi, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişiliği olan işletmelerin elde ettikleri kazanç üzerinden ödedikleri bir vergi türüdür. Bu vergi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) üye olan tüm ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı şirketlerden tahsil edilir. Kurumlar vergisi, şirketlerin elde ettikleri ticari, zirai ve serbest meslek kazançlarının vergilendirilmesinde uygulanmaktadır.
Kurumlar vergisi, Türkiye’de kar amacı güden kuruluşlar tarafından ödenir. Ticaret, sanayi, hizmet, tarım, enerji, finans, bankacılık, sigortacılık, ulaştırma, iletişim, medya, turizm gibi sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin yanı sıra kamu iktisadi teşebbüsleri, kooperatifler, vakıflar, dernekler, sendikalar, kamu kurumları ve diğer tüzel kişilikler de kurumlar vergisi mükellefidir.
Kurumlar vergisinin hesaplanması, ödenmesi ve beyan edilmesi konularında bazı önemli hususlar bulunmaktadır. Şirketler, her yıl hesap dönemi olarak adlandırılan bir süre boyunca vergilendirme yaparlar. Genellikle takvim yılı olan hesap dönemi, şirketin faaliyet alanına ve tercihine göre değişebilir. Hesap dönemi sonunda şirketler, mali tablolarını ve kurumlar vergisi beyannamelerini düzenleyerek bu beyannameleri bağlı oldukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.
Kurumlar vergisi oranı ise yıllık olarak kamuoyunda açıklanan Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmektedir. Oranlar, genellikle yüzde 20 doğal gaz dağıtım şirketleri tarafından Engelli ve Eymir Tehlike Malzemeleri Eğitim Tesisi ve Diğer Sosyal Tesisleri İşletme Birliği tarafından çalışan kooperatifler için yüzde 25 olarak uygulanır. Ticaret ve sanayi odaları üyesi olmayanlar için yüzde 20-22 arasında değişiklik gösterir.
Kurumlar vergisi beyannamesinde, şirketlerin faaliyet gelirleri, giderleri, vergi matrahı, vergi indirimi gibi bilgiler yer alır. Şirketler, beyannamede ilgili hesap dönemine ait finansal tabloları da sunmak durumundadır. Beyanname ve finansal tablolar, Türkiye Muhasebe Standartları veya Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen muhasebe ve kayıt düzenine göre düzenlenmelidir.
Kurumlar vergisi beyannamesi, bağlı olunan vergi dairesine elektronik ortamda veya basılı olarak sunulabilir. Sunulan beyannamelerin geçerli sayılabilmesi için, belirtilen süre içerisinde ve ödeme dekontunun kaydedildiği tarihten itibaren mükellefin banka hesaplarına yansıtılması gerekmektedir. Vergi dairesi, beyanname ve eklerini inceleyerek şirketlerin uygunluğunu kontrol eder ve gerekirse vergi beyannamelerinde düzeltme yapabilir.
Kurumlar vergisine ilişkin olarak dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise özel teşviklerdir. Teşvikler, şirketlerin belirli bir bölgede yatırım yapma, istihdam oluşturma, Ar-Ge faaliyetlerinde bulunma gibi hedeflerine ulaşmalarını teşvik etmek amacıyla uygulanır. Teşvikler, yatırım tutarına göre vergi indirimi, istisna veya iade şeklinde olabilir. Şirketler, bu teşviklerden yararlanmak için teşvik mevzuatına uygun olarak başvurmalı ve gerekli süreçleri takip etmelidir.
Sonuç olarak, kurumlar vergisi Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişiliklerin kazançları üzerinden ödedikleri bir vergi türüdür. Ticaret, sanayi, hizmet, tarım gibi sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin yanı sıra kamu kurumları, kooperatifler, dernekler gibi tüzel kişilikler de bu vergiye tabidir. Kurumlar vergisi hesaplama ve beyan süreci detaylıdır ve vergi beyannamesi ile mali tabloların düzenlenmesini gerektirir. Şirketler, teşvikler gibi özel durumları da dikkate alarak vergi yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmelidir.