Kiraya veren, kiralanan taşınmazın kullanım amacına uygun olarak sağlıklı, güvenli ve kullanılabilir durumda olmasından sorumludur. Bu sorumluluğu yerine getirirken, kiralananın bakım, onarım ve diğer gerektiğinde tadilat işlerini yapmakla yükümlüdür.
Kiraya verenin onarım ve bakım yükümlülükleri, genellikle Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu gibi mevzuatlar ile düzenlenmiştir. Kiraya verenin taşınmazı kullanıma uygun hale getirmek ve bu durumu sürdürmek için aşağıdaki yükümlülükleri vardır:
1. Temel ve yapısal unsurların bakımı: Kiraya veren, taşınmazın ana yapı unsurlarının (temel, dış ve iç duvarlar, çatı, pencereler gibi) bakım ve onarımını yapmakla yükümlüdür. Bu unsurların zaman içinde hasar görmesi veya bozulması durumunda, tamir işlemleri kiraya verene ait olacaktır.
2. Elektrik, su ve diğer tesisat sistemleri: Kiraya veren, kiralanan taşınmazın elektrik, su ve diğer tesisat sistemlerinin bakım ve onarımını yapmakla sorumludur. Bu tür sistemlerde meydana gelen problemler (elektrik kesintisi, su sızıntısı, ısıtma-soğutma gibi) kiraya veren tarafından çözülmelidir.
3. Isıtma ve soğutma sistemleri: Kiraya veren, kiralanan taşınmazda yer alan ısıtma ve soğutma sistemlerinin (kombi, klima, kalorifer gibi) periyodik bakımını yaparak, kullanılabilir durumda tutmakla yükümlüdür. Bu sistemlerde meydana gelen arızaların giderilmesi veya tamir işlemleri de kiraya verene aittir.
4. Eşya ve demirbaşların bakımı: Eğer kiralanan taşınmazın içerisinde eşya veya demirbaşlar kiralananın bir parçası olarak sunulmuşsa (beyaz eşyalar, mobilyalar, çamaşır makinesi gibi), kiraya veren bu eşyaların düzenli bakımını yapmakla sorumludur.
5. Ortak kullanım alanlarının bakımı: Kiraya veren, kiralanan taşınmazın ortak kullanım alanlarından sorumludur. Örneğin, apartman dairesi kiralanmışsa, bina girişi, merdivenler, asansörler, bahçe alanları gibi ortak alanların temizlik, bakım ve onarımları kiraya veren tarafından yapılmalıdır.
6. Rutin tamir işleri: Kiraya veren, kiralanan taşınmazda zaman içinde ortaya çıkabilecek rutin tamir işlerini de yapmakla yükümlüdür. Örneğin, kapı kollarının değiştirilmesi, duvarların boyanması gibi küçük çaplı tamiratlar kiraya verene ait olacaktır.
Kiracı, kiralanan taşınmazdaki bakım ve onarım gerektiren konuları kiraya verene zamanında ve yazılı olarak bildirmelidir. Kiraya veren, kiracının bu bildirimini aldıktan sonra, gereken tamirat işlemlerini en kısa sürede yapmalıdır. Kiraya veren, bu yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınırsa, kiracı, kirayı azaltabilir, gerekirse kira sözleşmesini feshedebilir ve maddi zarar talep edebilir.
Ancak, kiraya verenin kiracının kastıyla veya ihmali sonucu meydana gelen zararlardan sorumlu olmadığını da belirtmek gerekir. Kiracıların hatalı kullanımı, taşınmazın bakım ve onarımına zarar vereceği durumlarda kiraya veren sorumluluk kabul etmeyebilir.
Sonuç olarak, kiraya verenin, kiralanan taşınmazın bakım ve onarımından sorumlu olduğunu söyleyebiliriz. Kiraya veren, kiralananın kullanım amacına uygun hale getirilmesi, tüm sistemlerin düzenli periyodik bakımının yapılması ve meydana gelebilecek sorunların çözülmesi için gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.