Kira sözleşmeleri, bir mal veya gayrimenkulün kullanım hakkının, belirli bir süre ve karşılıklı anlaşmaya dayanarak bir kişiye devredilmesini sağlar. Kira sözleşmelerinde ise kiracı, belirlenen süre boyunca bir taşınmazı belirli bir ücret karşılığında kullanma hakkına sahiptir. Ancak, herhangi bir nedenle kiracı veya kiraya veren kira sözleşmesini sonlandırmak isteyebilir. Peki, kira sözleşmeleri ne zaman ve nasıl sonlandırılabilir? İşte bu konuda bilinmesi gerekenler.
Kira sözleşmesinin sonlandırılması için çeşitli durumlar bulunmaktadır. Bunlar;
1- Sözleşme süresi sona erme: Kira sözleşmelerinde belirtilen sürenin sona ermesiyle sözleşme sona erer. Tarafların yeni bir anlaşma yapmaması halinde, sözleşmenin bitiş tarihinden sonraki sürede kiracı taşınmazı boşaltmak zorundadır.
2- Tadil edilmemiş kira sözleşmeleri: Tarafların yeniden anlaşma yapmaması halinde, bir yıl veya daha uzun süreyle sözleşme yapıldıysa, kiracı veya kiraya veren, sözleşmenin yapıldığı tarihten itibaren bir ay önceden yazılı olarak haber vermek kaydıyla, sözleşmeyi sona erdirebilir.
3- İhtira hakları: Kiracı, bir yıl veya daha uzun süreli kira sözleşmelerinde, sözleşme süresinin bitimine bir ay kala veya daha sonra, en az bir ay süreyle yazılı bildirimde bulunarak, kira bedelini aynı oranda artırabilir, azaltabilir veya sözleşmeyi sona erdirebilir.
4- Kiraya verenin haksız eylemi veya ihmali: Kiraya veren, taşınmazın tam kullanımını veya kiracının haklarını engelleyici şekilde, yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini yerine getirmez veya taşınmazın güvenliğini sağlamazsa, kiracı kira bedelini ödemek kaydıyla sözleşmeyi sona erdirebilir.
5- Kiracının haksız eylemi veya ihmali: Kiracı, taşınmazı koruyamaz veya çevredeki diğer insanlara veya eşyalara zarar verirse veya kiraya verenin diğer engelleyici eylemlerine rağmen, taşınmazı kullanmaya devam ederse, kiraya veren sözleşmeyi sona erdirebilir.
6- Taşınmazın ihbarlı yapılan kontrolünde ortaya çıkan aksaklıklar: Kiraya veren, taşınmazın iyileştirilmesi veya kontrol edilmesi gerektiğinde, kiracıya önceden haber vermek zorundadır. Bu kontrol veya düzenleme sırasında ortaya çıkan bozukluklar nedeniyle kiracı evden çıkmazsa, kiraya veren bu durumu gösteren bir belgeyi sunarak kira sözleşmesini feshedebilir.
7- Tarafların karşılıklı anlaşması: Kiracı ve kiraya veren, herhangi bir anlaşmazlık olmadan ve belirli bir ihbara gerek duymadan, birlikte sözleşmeyi sonlandırabilir.
Kira sözleşmesinin sona ermesi durumunda, taşınmazın teslimi, taşınmazın durumu hakkında bir protokol düzenlenerek yapılır ve bu protokolde tarafların anlaşması esastır. Taraflar arasında anlaşmazlık durumunda ise, mahkeme yoluna başvurulabilir.
Sonuç olarak, kira sözleşmeleri belirli sürelerle yapılan ve taraflara belirli haklar ve yükümlülükler sağlayan sözleşmelerdir. Tarafların haklarını korumak ve anlaşmazlıkları önlemek için sözleşmenin noktasına dikkat etmek önemlidir. Anlaşmazlık durumunda ise hukuki destek almak her zaman önemlidir.