Kamu hizmetlerinin verilmesinde eşitlik ilkesi, her vatandaşın kanun önünde eşit olduğu ve hiçbir ayrım yapılmaksızın eşit bir şekilde kamu hizmetlerinden yararlanma hakkına sahip olduğunu ifade eder. Türk hukuk sistemi, bu ilkeye uygun olarak kamu hizmetlerinin verilmesi aşamasında ayrımcılığı önlemek ve eşitlik ilkesini güvence altına almak için çeşitli önlemler almaktadır. Bu önlemler, anayasal düzenlemeler, uluslararası sözleşmeler ve yasalar aracılığıyla gerçekleştirilir.
Türk hukuk sisteminde eşitlik ilkesine uygun olarak kamu hizmetlerinin verilmesi için alınan önlemler şunlardır:
1. Anayasa ve İnsan Hakları Sözleşmesine Uygunluk: Türk Anayasası, tüm kişilere eşitlik ilkesini güvence altına alırken, ayrımcılığa izin veren hükümleri de yasaklamaktadır. Ayrıca Türkiye, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi gibi uluslararası sözleşmeleri imzalamış ve kabul etmiştir. Bu sözleşmeler de eşitlik ilkesini vurgular ve ayrımcılığı önlemek için gerekli hukuki çerçeveyi sağlar.
2. Yasama Düzenlemeleri: Türk Ceza Kanunu, Medeni Kanun ve İş Kanunu gibi yasal düzenlemeler, ayrımcılığa ve eşitlik ilkesine aykırı davranışlara karşı cezai yaptırımlar getirir. Örneğin, işyerinde ayrımcılık yapan bir işveren, yasal düzenlemeler uyarınca cezalandırılabilir.
3. İdari Düzenlemeler: Kamu hizmetlerinin verilmesi sırasında eşitlik ilkesini güvence altına almak için idari düzenlemeler yapılır. Bu düzenlemeler, herkesin eşit haklara sahip olduğunu ve ayrımcılığın önlenmesi gerektiğini vurgular. Örneğin, iş başvurularında cinsiyet, ırk, din, dil, etnik köken gibi ayrımcı unsurların gözetilmemesi gibi düzenlemeler yapılabilir.
4. Quota (Kota) Sistemi: Bazı durumlarda, belirli gruplara ayrımcılık yapma hakkını engellemek için quota (kota) sistemi uygulanabilir. Bu sistem, özürlüler, kadınlar, etnik azınlıklar gibi belirli gruplara pozitif ayrımcılık yapılmasını sağlar. Örneğin, devlet kurumlarında veya yükseköğretimde belirli bir oranda özürlü personel istihdam edilmesi zorunlu hale getirilebilir.
5. Hak Arama Yolları: Türk hukuk sistemi, eşitlik ilkesine aykırı bir durumla karşılaşan vatandaşlara haklarını korumaları için çeşitli yasal hak arama yolları sunar. Mahkemeler, kişilerin ayrımcılıkla mücadele edebilmelerine yardımcı olur ve adaletin tesis edilmesi için gereken adımları atar.
6. Bilinçlendirme ve Eğitim Faaliyetleri: Kamu kurumları, ayrımcılığın önlenmesi ve eşitlik ilkesinin yaygınlaştırılması amacıyla toplumda bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri düzenler. Bu faaliyetler, vatandaşların haklarını ve eşitlik ilkesini daha iyi anlamalarını sağlar ve ayrımcılığa karşı daha duyarlı olmalarını sağlar.
Kısacası, Türk hukuk sistemi, kamu hizmetlerinin verilmesinde eşitlik ilkesine uygun bir şekilde hareket etmek için çeşitli önlemler almaktadır. Bu önlemler, yasama düzenlemeleri, idari düzenlemeler, quota sistemi, hak arama yolları, bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri gibi çeşitli alanlarda gerçekleştirilmektedir. Bu sayede her birey, kanun önünde eşit haklara sahip olduğunu bilmekte ve kamusal hizmetlerden ayrımcılığa tabi tutulmadan yararlanabilmektedir.