İşçinin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymama durumu, işyerinde yaşanabilecek ciddi risklere ve çalışanların sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, Türk iş hukuku çerçevesinde işçinin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymaması durumunda işverenin ve devletin alabileceği yaptırımlar bulunmaktadır.

İş sağlığı ve güvenliği, çalışanların iş yerinde güvende olmalarını ve sağlıklarını koruma amacıyla alınan önlemleri kapsamaktadır. İşverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Bu tedbirlerin eksiksiz yerine getirilmesi, hem çalışanların hem de işverenin yararına olan bir durumdur.

İşçinin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymaması durumunda, işverenin yapabileceği ilk adım uyarıdır. İşveren, işçiyi uyararak kurallara uyması konusunda bilgilendirebilir. Bu uyarılar, yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. İşveren, işçinin hangi kurallara uymadığını açık bir şekilde belirtmeli ve çalışanın bu kurallara uyması konusunda gerektiğinde rehberlik yapmalıdır.

Ancak, işçi uyarılara rağmen iş sağlığı ve güvenliği kurallarına hâlâ uymuyorsa, işveren daha ciddi adımlar atabilir. İşveren, iş akdini feshetme hakkını kullanabilir. Ancak işverenin bu hakkı kullanabilmesi için, işçiyi uyarılarının yazılı olarak yapılması ve işçiye süre tanınması gerekmektedir.

İşverenin fesih hakkını kullanabilmesi için ikinci bir uyarı yapması gerekmektedir. İşveren, yazılı bir ikinci uyarı yaparak çalışanın iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymasa iş akdini feshedebilir. Bu ikinci uyarıda, işçinin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak daha önce alınan uyarıları dikkate almadığı ifade edilmelidir.

İşveren, işçinin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymama durumunda iş akdini feshettiğinde, işçiye tazminat ödemek zorundadır. İşçinin iş akdinin feshedilmesi, işverenin keyfi bir şekilde yapabileceği bir işlem değildir. İşverenin, işçinin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymadığını kanıtlaması gerekmektedir.

İşverenin yanı sıra, devlet de iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymayan işçiye yaptırım uygulayabilir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı olan İş Teftiş Kurumu, iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği denetimleri yaparak, kurallara uymayan işçiler hakkında rapor tutar. Bu raporlar, işverene ve işçiye bildirilir.

Rapor sonucunda, İş Teftiş Kurumu, işyerine para cezası verebilir veya iş yerinin faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına karar verebilir. Bu durumda işveren, iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymayan işçiye herhangi bir ödeme yapmak zorunda kalmaz, ancak işyerindeki faaliyetler geçici olarak durdurulur.

Sonuç olarak, işçinin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymaması durumunda işverenin ve devletin yapabileceği yaptırımlar bulunmaktadır. İşçilerin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymaları, hem kendi sağlıklarını korumaları hem de iş yerindeki diğer çalışanların güvenliğini sağlamaları açısından son derece önemlidir.