İş sağlığı ve güvenliği, işçilerin çalışma ortamlarında sağlıklı ve güvenli bir şekilde çalışmalarını sağlamak amacıyla alınması gereken önlemleri kapsayan bir konudur. Türk Hukuk Sistemi, işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yükümlülükler getirmiştir. Bu yazıda, işçinin iş sağlığı ve güvenliği konusunda işverene düşen yükümlülükler ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği konusundaki yükümlülükleri Türk İş Hukuku’nun çeşitli kanunlarına ve yönetmeliklerine dayanmaktadır. Bu kanun ve yönetmelikler, işverenin çalışma ortamını işçiler için güvenli ve sağlıklı hale getirmekle yükümlü olduğunu belirtmektedir. İşverenin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükleri şunlardır:

1. İşyeri İncelemesi ve Değerlendirmesi:
İşveren, işyerinde potansiyel riskleri belirlemek ve iş sağlığı ve güvenliği politikaları geliştirmek amacıyla düzenli olarak işyeri incelemesi ve değerlendirmesi yapmalıdır. Bu inceleme ve değerlendirme, işyerindeki güvenli olmayan durumları ve işçilerin sağlık ve güvenliklerini tehlikeye atan faktörleri tespit etmeye yönelik olmalıdır.

2. Risk Değerlendirmesi:
İşveren, işyerindeki potansiyel riskleri belirlemek ve bu risklerin etkilerini en aza indirmek için risk değerlendirmesi yapmalıdır. Risk değerlendirmesi, iş yerindeki tehlikelerin tespit edilmesini, risk düzeyinin belirlenmesini ve risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması için alınması gereken önlemlerin belirlenmesini içermelidir.

3. İş Sağlığı ve Güvenliği Politikalarının Oluşturulması:
İşveren, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin politikalar ve prosedürler oluşturmalıdır. Bu politikalarda, işçilere sağlanacak eğitimlerin ve bilgilendirmelerin yanı sıra, işyerindeki öncelikli risklerin nasıl azaltılacağı ve koruyucu önlem alınacağı gibi konulara da yer verilmelidir.

4. İşçi Eğitimi ve Bilgilendirme:
İşveren, işçilere iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim vermek ve bilgi sağlamakla yükümlüdür. İşçilerin işyerindeki tehlikeleri anlamaları ve güvenlik önlemlerini uygulama konusunda bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Eğitimler düzenli olarak tekrarlanmalı ve güncellemeler yapılmalıdır.

5. İş Güvenliği Ekipmanlarının Sağlanması:
İşveren, işçilerin güvenliğini sağlamak ve potansiyel tehlikeleri azaltmak amacıyla uygun iş güvenliği ekipmanlarını sağlamalıdır. İş güvenliği ekipmanları, işçilerin özgürlüğünü ve hareket kabiliyetini kısıtlamadan tehlikeleri bertaraf etmelerini sağlamalıdır.

6. Çalışma Ortamının Düzenlenmesi:
İşveren, çalışma ortamını işçiler için güvenli ve sağlıklı hale getirmekle yükümlüdür. Bu bağlamda, işveren, temiz ve düzenli bir çalışma ortamının sağlanmasını, uygun aydınlatma ve havalandırmanın temin edilmesini ve işyerindeki tehlikeli maddelerin uygun şekilde saklanmasını sağlamalıdır.

7. İş Kazalarını Önleme:
İşveren, iş kazalarını önlemek için gerekli tedbirleri almalı ve işçilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye atan durumları ortadan kaldırmalıdır. İşveren, iş kazalarının nedenlerini ve etkilerini araştırmalı, önlem almalı ve bu bilgileri ilgili mercilere bildirmelidir.

8. Sağlık Kontrolleri:
İşveren, işçilerin sağlık durumlarını takip etmek ve iş sağlığı risklerini belirlemek için düzenli sağlık kontrolleri yapmalıdır. Bu kontroller, işin türüne ve işçilerin maruz kaldığı risklere göre belirlenmelidir.

9. Çalışma Saatleri ve Dinlenme Süreleri:
İşveren, işçilerin çalışma saatlerini ve dinlenme sürelerini yasal düzenlemelere ve iş sağlığı açısından önemli olan prensiplere uygun olarak belirlemelidir. İşveren, işçilerin aşırı çalışmasını önlemeli ve yeterli dinlenme sürelerini sağlamalıdır.

10. Denetim ve İzleme:
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği politikalarının etkin bir şekilde uygulandığını, çalışma ortamının düzenli olarak kontrol edildiğini ve varsa eksikliklerin giderildiğini izlemek ve denetlemekle yükümlüdür.

İş sağlığı ve güvenliği, işverenlerin işçilere karşı sorumlulukları dahilinde önemli bir konudur. İşverenler, yukarıda belirtilen yükümlülükleri yerine getirerek işçilerin sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamında bulunmalarını sağlamalıdır. Aksi takdirde, işverenlerin bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri durumunda hukuki yaptırımlarla karşılaşabileceklerini unutmamak önemlidir.