İşçilerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda işverene şikayette bulunma hakkı, Türkiye’de çalışma hayatında önemli bir yere sahiptir. İşyerinde güvenli ve sağlıklı bir ortamda çalışma hakkı, tüm çalışanların temel bir hakkıdır ve işçiler bu hakkını korumak için gerekli adımları atabilirler. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili düzenlemeler, Türk İş Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde yer almaktadır.

İşçilerin iş sağlığı ve güvenliği konusunda işverene şikayette bulunma hakkı, genel olarak üç farklı şekilde kullanılabilmektedir.

1. İş Teftişi Talebi: İşçi, işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği koşullarının uygun olmadığını düşünüyorsa, öncelikli olarak işverene bunu bildirmesi gerekmektedir. İşveren, bu bildirimi dikkate alarak uygun düzeltici önlemleri almaya çalışmalıdır. Ancak işveren, gerekli önlemleri almaz veya almakta gecikirse, işçi iş teftişi talebinde bulunabilir. İş teftişi talebi, işçinin çalıştığı iş kanunu kapsamındaki kuruluşun bulunduğu bölgedeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu’na yapılabilir. İş teftişi sonucunda eksiklikler veya ihlaller tespit edilirse, işveren gerekli önlemleri almaya zorlanır ve işçinin şikayeti ciddiye alınır.

2. İş Sağlığı ve Güvenliği Temsilcisi veya İşyeri Sendikası İle İletişim: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında sorunlar yaşayan işçi, öncelikli olarak iş sağlığı ve güvenliği temsilcisi veya işyeri sendikasına başvurabilir. İş sağlığı ve güvenliği temsilcisi, işçilerin bu konudaki sorunlarını işverene iletmek ve çözüm için gerekli çalışmaları yapmakla sorumludur. İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği temsilcisinin bulunmaması durumunda, işçi ilgili sendikaya başvurarak sorunlarını iletebilir. İşveren, temsilci veya sendika kanalıyla yapılan başvuruları dikkate almak ve gereğini yapmak zorundadır.

3. İş Müfettişliği Başvurusu: İşçi, yukarıdaki yöntemleri kullanmasına rağmen işverenin iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli önlemleri almadığına veya sorunları çözmediğine inanıyorsa, iş müfettişliği başvurusunda bulunabilir. İş müfettişleri, işkanunu kapsamındaki kuruluşları denetleyen resmi görevlilerdir. İşçi, çalıştığı iş kanunu kapsamındaki kuruluşun bulunduğu bölgedeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne iş müfettişliği başvurusu yapabilir. Başvuru sonucunda müfettiş, işyerini denetler ve eksiklikler veya ihlaller tespit ederse, işveren zorunlu olarak gerekli düzeltici önlemleri almakla yükümlüdür.

İşçinin iş sağlığı ve güvenliği konusunda işverene şikayette bulunma hakkı, çalışanların güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamına sahip olma hakkını korumak amacıyla önemlidir. İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği koşullarına uygun olarak çalışma ortamı sağlamak, çalışanların güvenliğini ve sağlığını tehlikeye atacak durumları önlemekle yükümlüdürler. İşçilerin şikayetlerinin ciddiye alınması ve gerekli önlemlerin alınması, hem çalışanların hem de işverenlerin çıkarlarına uygun olan bir yaklaşımdır.