İşçi işverenle olan ilişkisinde bazı durumlarda işten çıkartılma söz konusu olabilir. İşten çıkartılma süreci, hem işçi hem de işveren açısından önemli prosedürlere tabidir. Bu makalede, Türk hukuk sistemi çerçevesinde işten çıkartılma sürecini yönlendirmeye ilişkin bilgileri anlatmaya çalışacağım.

İşten çıkartılma, iş ilişkisinin sona ermesi anlamına gelir. İşçi, işveren tarafından belirli koşullarda işten çıkartılabilirken, aynı şekilde işçi de sebep göstermeden işten ayrılabilir. İşten çıkartılma sürecinde her iki tarafın da haklarını koruma amacı güdülür. Bu nedenle, işverenin işten çıkartma sürecini yönlendirirken belirli kurallara uyması gerekmektedir.

İşçinin işten çıkartılabilmesi için belirli sebeplerin varlığı gereklidir. İş Kanunu’nda açıkça belirtilen bu sebepler, işçinin kusurundan kaynaklanan nedenler ve işyeriyle ilgili nedenler olarak ikiye ayrılır.

İşçinin kusurundan kaynaklanan nedenler arasında, sürekli hizmet kurallarına uymamak, işveren hakkında asılsız ihbar ve isnatlerde bulunmak, hırsızlık gibi fiiller yer alır. İşçi, bu gibi durumlarda işten çıkartılabilir. Ancak, işverenin işçiyi işten çıkarmadan önce yazılı bir uyarıda bulunması gerekmektedir. Aynı zamanda, işçinin işten çıkartılmasına sebep olan olayın üzerinden bir yıldan fazla süre geçmiş olmalıdır.

İşyerinin işleyişiyle ilgili nedenler, genellikle ekonomik, teknolojik veya iş organizasyonundan kaynaklanan durumları kapsamaktadır. Bu durumda, işveren işyerinin veya işin gereğine uygun olarak işten çıkartma yapabilir. Ancak, işten çıkartılacak işçi belirlenirken işçinin öncelikli olarak işçilik hakkı gözetilmelidir. Örneğin, kıdem, sosyal durum gibi faktörler işçinin işten çıkartılmasında dikkate alınmalıdır.

İşten çıkartılma sürecinde işverenin dikkat etmesi gereken bazı prosedürler bulunmaktadır. Öncelikle, işten çıkartılma nedeni gerekçeli bir şekilde işçiye yazılı olarak bildirilmelidir. Bildirimde, işçiye tanınan savunma hakkı belirli bir süre içerisinde kullanılmalı ve sonuçlarıyla ilgili de açıklamalar yapılmalıdır.

İşçinin işten çıkartılmasında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta, işverenin işçinin hak edişlerini tam ve zamanında ödemesidir. İşveren, işten çıkartılan işçinin tüm hak edişlerini (ücret, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı vb.) iş ilişkisinin sona erdiği günden itibaren 10 gün içerisinde ödemekle yükümlüdür. Ayrıca, işverenin işten çıkartma sırasında işçiyi hakaret veya zor kullanma gibi durumlara maruz bırakması, haksız yere işten çıkartmak anlamına gelir ve işçinin tazminat veya dava hakkı doğurabilir.

İşçinin işten çıkartılması durumunda, işçi de belirli haklara sahiptir. İş Kanunu’na göre, işten çıkartılan işçi, işverenin gerekçesini içeren yazılı bir belge talep etme hakkına sahiptir. Ayrıca, işverenin yazılı bildirimini almasından itibaren 1 ay içerisinde iş mahkemesinde dava açma hakkına da sahiptir. Davada, işverenin geçerli bir sebep göstermediği veya doğru prosedürlere uymadığı ortaya çıkarsa, işçi tazminat talep edebilir veya işe iade talebinde bulunabilir.

Sonuç olarak, işten çıkartılma süreci, hem işçi hem de işveren açısından önemli prosedürlere tabidir. İşveren işçinin işten çıkartılma sürecini yönlendirirken belirli kurallara uymalı ve işçinin haklarını korumalıdır. İşçi de işten çıkartılması durumunda gerekli haklara sahiptir ve bu haklarını kullanmak için ilgili prosedürleri takip etmelidir.