Çevre düzenlemesi, imar hukuku kapsamında yer alan ve çevresel etkileri yönetmek, korumak ve düzenlemek amacıyla gerçekleştirilen yasal düzenlemeleri ifade eder. Türkiye’de, çevre düzenlemeleri çevre ve şehircilik bakanlığı tarafından yürütülen bir dizi kanun ve yönetmelikle belirlenmektedir.

Çevre düzenlemesi, çevreye yönelik olumsuz etkileri minimize etmeyi, doğal kaynakları korumayı ve toplumun sağlığına zarar veren durumları engellemeyi hedefler. Bu nedenle, imar planlarının hazırlanması, kamu binalarının ve konutların inşası, atık yönetimi gibi birçok konuda çevresel düzenlemeler gerçekleştirilmektedir.

İmar hukuku çerçevesinde, çevre düzenlemesiyle ilgili en önemli kanunlardan biri 1983 tarihli 2872 sayılı Çevre Kanunu’dur. Bu kanun, çevrenin korunması ve iyileştirilmesi amacıyla alınması gereken önlemleri belirlemektedir. Ayrıca, ekolojik dengeyi sağlamak ve yaşanabilir çevreler oluşturmak için çevre politikalarının belirlenmesi, ekolojik risk değerlendirmelerinin yapılması gibi konuları da içermektedir.

Ülkemizde çevre düzenlemeleri ile ilgili olarak, çevre için olumsuz etkileri olan işletmeler ve faaliyetlerin çevre izinleriyle denetlenmesi ve lisanslandırılması gerekmektedir. Çevre izinleri, çevreye yönelik olumsuz etkileri en aza indiren teknik ve idari şartları öngören bir izin şeklidir. Bu izinler, atık yönetimi, hava kirliliği, su kirliliği, gürültü, radyasyon ve diğer tehlikeli maddelerin kontrolü, enerji kullanımı gibi konuları kapsamaktadır.

Çevre düzenlemesi aynı zamanda imar planlarıyla da ilişkilidir. İmar planları, bir kentin veya bir bölgenin kullanım amacını, yapılaşma ve yeşil alanlarını, ulaşım ağını, altyapı çalışmalarını belirler. Bu planlar çevre düzenlemesiyle entegre bir şekilde oluşturulmalı ve çevresel etkiler göz önüne alınarak planlanmalıdır. Özellikle yeşil alanların korunması, su kaynaklarının korunması, doğal yaşam alanlarının korunması gibi konular imar planı içinde çevre düzenlemeleriyle düzenlenmelidir.

Çevre düzenlemesi aynı zamanda atık yönetimiyle de ilgilidir. Türkiye’de atık yönetimi, 2005 tarihli 5309 sayılı Kanun ile düzenlenmektedir. Bu kanun, çevrenin korunmasını, atık oluşumunun azaltılmasını, atıkların toplanması, taşınması, geri kazanılması ve bertaraf edilmesini amaçlamaktadır. Atık yönetimi çerçevesinde, atıkların toplanması ve bertarafı için lisanslı tesislerin kurulması, geri dönüşümün teşvik edilmesi gibi önlemler alınmaktadır.

Sonuç olarak, çevre düzenlemesi, çevreye olan olumsuz etkileri minimalize etmek ve doğal kaynakları korumak amacıyla gerçekleştirilen yasal düzenlemeleri ifade eder. Türkiye’de çevre düzenlemeleri çeşitli kanun ve yönetmeliklerle belirlenmektedir. Bu düzenlemeler çevreyi korumak, yaşanabilir çevreler oluşturmak, atık yönetimi gibi konuları içermekte ve çevre izinleriyle denetlenmektedir. Ayrıca, çevre düzenlemesi imar planları ve atık yönetimiyle de ilişkilidir. İmar planları ve atık yönetimi çevre düzenlemelerinin bir parçası olarak doğal kaynakları korumayı, çevreyi olumsuz etkileyen faaliyetleri kontrol altına almayı hedefler.