İdari yargıda dava açma hakkı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (AY) ve İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) ile belirlenen çerçevede düzenlenmiştir. Bu hakkın sınırlarını belirlemek için öncelikle idari yargı kavramını ve yetkiyi anlamak gerekmektedir.

İdari yargı, devletle bireyler arasındaki hukuki ilişkileri düzenleyen, idari makamların eylem ve işlemlerine karşı yapılan davalara bakan bir yargı alanıdır. İdari yargıda dava açma hakkı, temel olarak idari eylem ve işlemlere karşı hukuk yoluna başvurma imkanı sağlamaktadır.

İdari yargıda dava açma hakkının sınırları ise şu şekilde belirlenmektedir:

1. Yetkili Mahkeme: İdari yargıda dava açmak için öncelikle yetkili mahkemeyi belirlemek gerekmektedir. İdari yargı yetkisi, idari davalarla görevli olan idari yargı dairelerine aittir. İdari mahkemeler, idare hukukuna ilişkin davaları görmekle görevlidir.

2. Dava Açma Usulü: İdari yargıda dava açma hakkını kullanmak için belirli bir usule uyulması gerekmektedir. İdari dava açma süreci, İYUK tarafından detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. İYUK’a göre, idareye karşı dava açabilmek için idari başvuru yolunun kullanılması gerekmektedir. İdari başvurunun sonucunda olumsuz bir cevap alınması veya belirli bir süre içerisinde cevap alınamaması durumunda dava açma hakkı doğmaktadır.

3. Yetkili Taraflar: İdari yargıda dava açma hakkı, idari işlemlerden doğan haklarını ihlal edildiğini düşünen herkes için geçerlidir. Bu hak, sadece Türk vatandaşlarına değil, yabancı uyruklu kişilere de tanınmıştır. Ancak idari işlemle doğrudan bireysel bir hak ihlali yaşanması gerekmektedir.

4. İdari İşlemler: İdari yargıda dava açma hakkı, idari eylem ve işlemlerine karşı kullanılabilmektedir. İdare, birçok konuda işlem yapabilmektedir. Örneğin; vergi, ruhsat, taşınmaz mal işlemleri gibi birçok alanda idari işlem yapılmaktadır. Bu tür işlemleri, kişi haklarını ihlal ettiğini düşündüğünde idari yargıda dava açma hakkını kullanabilmektedir.

5. Zamanaşımı Süresi: İdari yargıda dava açma hakkı, genellikle zamanaşımı süresine tabidir. İdari işlem veya eylemden kaynaklanan hak ihlallerinde, dava açma hakkı belirli bir süre ile sınırlıdır. Zamanaşımı süresi, İYUK’ta belirtilen süreler doğrultusunda hesaplanır ve bu süre içinde dava açılmadığı takdirde hak düşürücü süre geçerli olabilir.

Sonuç olarak, idari yargıda dava açma hakkı, Türkiye’de yaşayan herkes için geçerlidir. Dava açma hakkının sınırları, idari mahkemelerin yetkisi, dava açma usulü, yetkili taraflar, idari işlemler ve zamanaşımı süresi olarak belirlenmiştir. Bu sınırlar dahilinde, idari işlemlerden doğan haklarını ihlal edildiğini düşünen tüm bireyler dava açma hakkını kullanabilirler.