İdari işlemlerin geri alınması veya değiştirilmesi, Türk Hukuk Sistemi’nde Bireysel Başvuru Yolu (Kanun Yolu) ve Yargı Yolu olmak üzere iki temel yöntemle talep edilebilir. Bu sürecin nasıl işlediğini anlamak için öncelikle idari işlem ve idari yargı kavramlarına bir göz atmakta fayda vardır.

İdari işlem, idari makamlar tarafından gerçekleştirilen bir işlemdir ve hukuki sonuçlar doğurur. Örnek olarak, bir kamu kurumu tarafından verilen bir para cezası veya bir yerleşim izni kararı gibi durumlar gösterilebilir. İdari işlemlerle ilgili memnuniyetsizlik durumunda, vatandaşlar bu işlemlerin geri alınması veya değiştirilmesi için adımlar atabilir.

1. Bireysel Başvuru Yolu (Kanun Yolu):
Bireysel başvuru yolu, idari işlemlerin geri alınması veya değiştirilmesi için ilk adımdır ve idari makamın kararına itiraz edilmesi anlamına gelir. Bireysel başvuru yolu, idari makamlara yönelik yapılan itirazlar ve dilekçelerle başlar ve genellikle yazılı bir formatta yapılır. Başvurular, idari makamların iç hukuk yollarını tüketmeden önce yapılmalıdır.

Bireysel başvuru süreci genellikle şu adımlardan oluşur:
– İlgili idari makama, işlemi yapan kişi veya kuruluşa yazılı bir dilekçe ile itiraz edilir.
– Dilekçe, itirazın gerekçeleri ve destekleyici belgelerle birlikte sunulur.
– Makam, başvuruyu değerlendirir ve kararını bildirir.
– Eğer başvuru reddedilirse veya bir yanıt alınmazsa, başvuru sahibi kararın üzerine yazılı olarak, makama bir başvuru daha yapabilir.
– Bu aşamada da bir sonuç alınamaz ise, bireysel başvuru süreci tamamlanmış olur ve ilgili makama karşı yargı yoluna başvurulabilir.

2. Yargı Yolu:
Bireysel başvuru süreci sonuçsuz kaldığında veya kararın uygulanmasında memnuniyetsizlik söz konusu olduğunda, yargı yolu kullanılabilir. Yargı yolu, idari işlemi gerçekleştiren idari makama karşı dava açma sürecini ifade eder. Dava, idari makam kararını denetleyen idare mahkemelerinde açılır.

Yargı yoluyla ilgili önemli noktalar şunlardır:
– İdari işlemi gerçekleştiren idari makam kararının kesinleşmesi gerekmektedir. Bu genellikle, bireysel başvuru yolunun hukuki süresinin dolması veya idari makamın bir sonuç bildirmediği durumda gerçekleşir.
– İlgili mahkemeye dava dilekçesiyle başvurulur ve davanın detayları, kanıtlar ve hukuki gerekçeler sunularak talepler açıklanır.
– Mahkeme, davanın taraflarını dinler, delilleri değerlendirir ve kararını verir. Karara karşı temyiz yolu da açık olabilir.

Bu süreçlerin detayları ve bazı özel durumlar kanunlarla düzenlenmiştir ve uzman bir hukukçu ya da avukattan destek almak son derece önemlidir. İhtilaflı bir idari işlemle ilgili olarak vatandaşlar, haklarını daha iyi korumak için hukuki yardım alabilirler. Profesyonel bir hukuki danışman, idari işlemi objektif değerlendirebilir, hukuki haklarınızı korumanız için size yol gösterebilir ve gerektiğinde davayı sizin adınıza takip edebilir.