Evlilik, çiftlerin birlikte yaşam sürelerince sahip oldukları mal varlığının nasıl paylaşılacağı konusunda önemli hukuki sonuçları olan bir kurumdur. Türk Hukuk Sistemi’nde evlilikteki mal rejimleri, paylaşımın nasıl gerçekleştirileceğini belirleyen yasal düzenlemelerdir. Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik birliği sırasında çiftler arasında uygulanabilecek üç temel mal rejimi vardır: mal ayrılığı, edinilmiş mallara katılma ve tasarruf yetkisine bağlı mal rejimi.
1. Mal Ayrılığı:
Mal ayrılığı rejimi, çiftlerin evlilik öncesi ve evlilik süresinde sahip oldukları mal varlıklarını birbirinden bağımsız olarak sürdürmelerini sağlar. Bu rejime göre, çiftler evlilik süresinde edindikleri mal varlıklarını ayrı ayrı elde eder ve bunlar üzerinde tam hak ve tasarruf sahibi olurlar. Aynı şekilde, evlilik süresince yapılan tasarruflar da kişiye aittir ve diğer eşin tasarruf hakkı yoktur. Eğer çiftler boşanma durumunda ise, her bir eş kendi mal varlığını koruma hakkına sahiptir ve diğer eşin mal varlığından pay talep etme hakkı bulunmaz.
2. Edinilmiş Mallara Katılma:
Edinilmiş mallara katılma rejimi, Türk Hukuk Sistemi’nde en yaygın olarak uygulanan mal rejimidir. Bu rejime göre, çiftler evlilik sırasında sahip oldukları mal varlıklarını ve evlilik süresince elde ettikleri mal varlıklarını ortak kabul ederler. Bu ortak mal varlığına “edinilmiş mallar” denir. Edinilmiş mallara katılma rejimi, evlilik süresince kazanılan mal varlığının eşit olarak paylaşılmasını sağlar. Bu nedenle, evlilik süresince yapılan tasarruflar ortaklaşa olur ve malvarlığı birikimi ortaktır. Eşler, evlilik birliği sona erdiğinde, boşanma veya ölüm durumunda, edinilmiş malların eşit olarak paylaşımını talep edebilirler.
3. Tasarruf Yetkisine Bağlı Mal Rejimi:
Tasarruf yetkisine bağlı mal rejimi, çiftlerin evlilik süresince mal varlıklarını diğer eşin rızasına bağlı olarak elde etmelerini sağlar. Bu rejime göre, her eş sadece kendi malvarlığı üzerinde tam tasarruf yetkisine sahiptir. Diğer eş, karşı tarafın rızasını vermeksizin yapılan tasarrufların iptalini veya geri verilmesini talep edebilir. Bununla birlikte, bu rejimde yapılan tasarrufların mahkeme tarafından iptal edilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır.
Yukarıdaki mal rejimleri Türk Hukuk Sistemi’nde evlilik süresince veya boşanma durumunda mal paylaşımının nasıl gerçekleşeceğini belirlemektedir. Ancak çiftler, evliliklerinden önce veya evlilik sırasında mal rejimi seçeneğini kullanmakta serbesttir. İçtihatlar doğrultusunda bazı durumlarda, çiftler arasındaki özel bir sözleşmeyle önceden belirlenmiş uygun bir mal rejimi de uygulanabilir. Türk Hukuk Sistemi’nde mal rejimleri, çiftlerin mal paylaşımı konusunda adil bir düzenleme sağlarken, çeşitli hukuki sonuçları ve yükümlülükleri de beraberinde getirir. Bu nedenle, evlilik sürecinde veya boşanma durumunda adil bir paylaşım için uzman bir hukuki danışmana başvurmanız önemlidir.