Evlilikte ortak çocukların soyadı, Türk Hukuk Sistemi’nde bir dizi yasal düzenlemeye tabidir. Türk Medeni Kanunu’nda yer alan hükümler, evlilik birliği içerisinde doğan çocukların soyadını belirlemektedir. Bu hükümler, evlilik birliği içerisindeki çocukların soyadını atama yetkisini anne ve babaya vermektedir.
Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik birliği içerisinde doğan çocuğun soyadı, anne ve babanın evlilik birliği sırasında kararlaştırdıkları şekilde belirlenir. Eğer anne ve baba, çocuğun soyadı konusunda anlaşamazlarsa, kanunda belirtilen hükümler devreye girer.
Bu durumda, çocuğun soyadının belirlenmesi için Türk Medeni Kanunu’nun 372. maddesi uygulanır. Buna göre; anne ve baba, çocuğun soyadının kendi soyadlarından hangisini alacağını mahkemeye başvurarak belirtebilirler. Mahkeme, çocuğun yararını gözeterek bu konuda karar verir. Mahkeme, çocuğun üstesinden gelebileceği bir yaşta ise onu da dinleyebilir.
Mahkeme, anne ve baba arasındaki anlaşmazlık nedeniyle çocuğun soyadını belirlemekte karar veremezse, çocuğun soyadı kanunda belirtilen usuller ile atanır. Bu usule göre öncelikle anne ve babanın soyadlarının birleştirilmesi ile oluşan yeni bir soyadı kullanılabilir. Örneğin, anne soyadı “Yılmaz” ve baba soyadı “Kara” ise, çocuğun soyadı “Yılmazkara” olabilir.
Ancak, anne ve baba daha önceden evli olmuş ve boşanmışlarsa, çocuğun soyadı, anne ve babanın evlilik sırasında veya boşanma sonrasında alınan mahkeme kararı ile değiştirilebilir. Bu durumda, mahkeme çocuğun yararını gözeterek soyadını belirler.
Ortaklaşa çocuk yetiştirme ve ebeveynlerin değişik soyadlarını taşıması durumunda, çocuğun soyadı konusunda anlaşmazlık olması durumunda, çocuğun soyadının anne soyadı ile babanın soyadının beraber kullanılarak belirlenmesi de mümkündür.
Sonuç olarak, evlilik birliği içerisinde doğan çocuğun soyadı, anne ve babanın anlaşması veya hukuki süreçler sonucunda belirlenir. Anne ve baba, evlilik sırasında veya boşanma sonrasında mahkeme kararı alarak çocuğun soyadını değiştirebilir. Mahkeme, çocuğun yararını gözeterek bu kararı verir.