Eşlerin mal rejimi, evlilik birliğinin kurulmasıyla birlikte mal varlığının nasıl paylaşılacağını düzenleyen bir hukuki düzenlemeyi ifade etmektedir. Türk Hukuku’nda eşlerin mal rejimi, Türk Medeni Kanunu’nun 202. maddesinde düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik birliği içinde eşlerin mal rejimi konusunda üç farklı seçenek bulunmaktadır. Bu seçenekler; mal ayrılığı, edinilmiş mallara katılma rejimi ve paylaşmalı mal rejimidir.
1. Mal Ayrılığı Rejimi: Bu rejimde, her bir eşin malvarlığı ayrı ayrıdır. Evlilik birliği sona erdiğinde her bir eş, kendi adına edindiği mal varlığını korur ve kullanır. Eşlerin evlilik birliği esnasında edindikleri malvarlığı ise ayrı ayrı olarak değerlendirilir. Bu rejimi tercih etmek isteyen eşler, noter huzurunda bir mal ayrılığı sözleşmesi yapmak zorundadır. Bu sözleşme, eşlerin mal ayrılığı rejimine geçmek üzere karşılıklı olarak iradelerini beyan ettiklerini belirtir ve noter tarafından düzenlenir.
2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi: Türk Hukuku’nda evlilik birliği içindeki eşlerin mal rejimi olarak tercih edilen en yaygın rejim, edinilmiş mallara katılma rejimidir. Bu rejimde, eşlerin evlilik birliği süresince elde ettikleri malvarlıkları ortak kabul edilmekte ve her bir eşin bu malvarlığından yarı yarıya pay alması amaçlanmaktadır. Ancak, eşlerin evlilik birliği süresince sadece malvarlıkları değil, aynı zamanda evlilik birliği içindeki kazançları ve edimleri de ortak kabul edilir. Bu rejim, Türk Medeni Kanunu’nun 220-243. maddelerinde düzenlenmiştir ve resmî nikahla kurulan evliliklerde zorunludur. Edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olan bir evlilik birliği sona erdiğinde, eşler birlikte elde edilen malvarlığını yarı yarıya paylaşır.
3. Paylaşmalı Mal Rejimi: Bu rejimde, eşlerin malvarlığı birlikte oluşturulur ve her bir eşin malvarlığına ilişkin hak ve yükümlülükler eşit olarak paylaşılır. Paylaşmalı mal rejimi, Türk Medeni Kanunu’nda açıkça düzenlenmiş olmamakla birlikte, eşler arasında yapılan bir akit veya sözleşme ile tercih edilebilir. Eşler, noter huzurunda bir paylaşmalı mal rejimi sözleşmesi yaparak bu rejimi tercih edebilirler.
Eşlerin mal rejimi seçimi, evlenmeden önce yapılması gereken önemli bir karardır. Bu karar, eşlerin malvarlıklarının ve haklarının korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Mal rejimi sözleşmesi yapılması durumunda, sözleşmede eşlerin malvarlıklarının ayrı ayrı mı yoksa birlikte mi değerlendirileceği, bu değerlendirmenin nasıl yapılacağı ve evlilik birliği sona erdiğinde malvarlığının nasıl paylaşılacağı gibi konuların detaylı olarak belirtilmesi gerekmektedir.
Eşler arasında mal rejimi konusunda anlaşmazlık olması durumunda ise Türk Medeni Kanunu, bu durumlarda mal rejiminin edinilmiş mallara katılma rejimi olarak kabul edileceğini öngörmektedir. Ancak, anlaşmazlığın giderilmesi için dava açmak ve mahkeme kararıyla mal rejiminin belirlenmesi de mümkündür.
Sonuç olarak, evlilik birliğine giren eşlerin mal rejimi seçimi, evlilik sürecindeki önemli bir adımdır. Eşler, noter huzurunda bir mal rejimi sözleşmesi yaparak bu konuda detaylı bir şekilde anlaşmalı ve haklarını koruyacak bir rejim belirlemelidirler. Bu sayede, evlilik birliği içinde ve sonrasında malvarlıkları ve hakları konusunda oluşabilecek sorunları en aza indirebilirler.