Deniz Ticaret Hukuku, deniz alanında gerçekleşen ticari ilişkileri düzenleyen ve gemi sahipleri, kaptanlar, limanlar, yük taşımacılığı gibi konuları içeren bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalında, gemilerin kimliklerinin belirlenmesi de oldukça önemli bir konudur. Denizde seyreden gemilerin kimliklerinin belirlenmesi, hem geminin güvenliği hem de denizdeki ticari faaliyetlerin düzenli bir şekilde gerçekleşmesi için gereklidir. Peki, Deniz Ticaret Hukuku’na göre denizdeki gemilerin kimliklerinin belirlenmesi nasıl yapılır?
Geminin kimliğini belirlemek için öncelikle gemu altında kayıtlı olan liman devleti veya bayrak devleti tarafından verilen belgelere ve kimlik kayıtlarına başvurulur. Bu belgeler arasında en önemlisi geminin Uluslararası Trafik Belgesi’dir (ITU). ITU, bir geminin kimlik bilgilerini içeren, geminin kayıtlı olduğu bayrak devleti tarafından verilen bir belgedir. Bu belge, geminin adı, bayrağı, IMO numarası, boyutları, tonajı vb. bilgileri içerir. Bu bilgiler, geminin dünya genelinde tanınmasını ve izlenmesini sağlar.
Geminin kimliğini belirlemek için bir diğer önemli belge ise Gemi Kimlik Belgesi’dir (GKB) veya Ship’s Particulars Document’tır (SPD). Bu belgeler, geminin teknik özelliklerini içerir ve geminin fiziksel kimliğini tanımlamak için kullanılır. GKB, geminin adı, IMO numarası, uluslararası çağrı işareti, boyutları, tonajı, motor gücü, liman devleti vb. bilgileri içerir. Bu belge, geminin teknik güvenlik standartlarına uygun olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
Denizdeki gemilerin kimliklerinin belirlenmesi ayrıca AIS (Automatic Identification System) sistemi aracılığıyla da gerçekleştirilir. AIS, gemilerin konumunu, rotasını ve kimlik bilgilerini otomatik olarak izleyen bir sistemdir. AIS, gemi ve sahil istasyonları arasında bilgi alışverişini sağlar ve gemilerin güvenli bir şekilde seyir yapmasını sağlar.
Gemi kimliği için bir diğer kaynak ise Gemi Sicili’dir. Gemi Sicili, geminin kayıtlı olduğu bayrak devleti tarafından tutulan belgelerdir. Gemi Sicili’nde geminin adı, bayrağı, IMO numarası, sahibi, kayıt tarihi, tonajı vb. bilgiler bulunur. Bu belge, geminin sahibinin kimliğini ve geminin mülkiyet durumunu gösterir.
Son olarak, geminin kimliğini belirlemek için Interpol tarafından verilen Mavi Nokta (Blue Spot) kimlik belgesi de kullanılabilir. Mavi Nokta, uluslararası düzeyde suçla mücadele için kullanılan bir sistemdir. Gemi sahipleri, bu belgeyi talep ederek gemilerinin kimliklerini ve güvenilirliğini kanıtlayabilirler.
Deniz Ticaret Hukuku çerçevesinde, denizdeki gemilerin kimliklerinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu belgeler, gemilerin izlenmesini, deniz kazalarının ve çatışmalarının önlenmesini, deniz güvenliğinin sağlanmasını ve ticari faaliyetlerin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlayan önemli araçlardır. Geminin kimliğinin belirlenmesi sayesinde, deniz trafiği ve taşımacılığı daha güvenli ve düzenli hale gelir.