Çocuklarla ilgili boşanma davaları, çiftlerin ayrı yaşamaları sonucunda çocukların velayetinin kimde olacağına ve çocuklarla ilgili diğer önemli konulara karar verilmek üzere açılan davalardır. Türk Hukuk Sistemi’nde çocuk velayeti, çocuğun çıkarlarını gözeterek belirlenir ve çocuğun sağlıklı bir şekilde gelişimini sürdürebilmesi üzerine odaklanır.
Çocuk velayeti, Türk Medeni Kanunu’nun 337. maddesi uyarınca düzenlenmiştir. Maddede, çocuğun velayetinin ana veya babadan birine veya her ikisine birlikte verilebileceği belirtilmektedir. Ancak, çocuğun hayatını tehlikeye atacak, gelişimini engelleyecek veya ciddi zarar verecek bir durumda ise velayetin sadece bir ebeveyne verilmesi de mümkündür.
Çocuğun velayeti konusunda mahkeme, çocuğun yaşına, eğitimine, fiziksel ve ruhsal gelişimine, ana babanın sosyal ve ekonomik durumuna, çocuk ile ilişkilerine ve diğer önemli faktörlere göre karar verir. Mahkeme, çocuğun çıkarlarını gözetmek amacıyla velayeti bir ebeveyne verirken, çocuğun diğer ebeveyniyle düzenli olarak görüşebilmesini de sağlamaya çalışır.
Çocuğun velayeti çiftler arasında anlaşma yoluyla belirlenirse, mahkeme tarafından onanan bir anlaşma düzenlenir ve çocuğun velayetinin belirlendiği bu anlaşma yürürlüğe girer. Anlaşmazlık durumunda ise çiftler mahkemeye başvurur ve mahkeme çocuğun çıkarlarını dikkate alarak karar verir.
Mahkeme, çocuğun velayetini belirlerken, çocuğun ana babası arasında uyumlu bir ilişkiyi sürdürebilmesini önemser. Bu nedenle, velayetin bir ebeveyne verilmesi durumunda diğer ebeveynin çocukla düzenli olarak kişisel ilişkisini sürdürebilmesi için ziyaret hakkı düzenlenir. Ebeveynlere sağlanan ziyaret hakkı, çocuğun velayeti konusunda dikkate alınan diğer faktörlerle uyumlu bir şekilde düzenlenir.
Çocuğun velayeti konusunda mahkeme kararı verilirken, çocuğun yaşının küçüklüğü, psikolojik gelişimi ve ana babalara olan bağı da önemli bir etkendir. Özellikle, altı yaşından küçük çocukların velayeti konusunda, mahkeme çocuğun psikolojik ve duygusal ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak karar verir ve çocuğun en iyi çıkarlarını korumaya çalışır.
Çocuk velayeti ile ilgili önemli bir nokta da, çocuğun velayetinin belirlenmesiyle birlikte çocuk için maddi ve manevi sorumluluğun da söz konusu olduğudur. Velayetin verildiği ebeveyn, çocuğun eğitimi, sağlığı, güvenliği ve diğer ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür.
Sonuç olarak, çocuklarla ilgili boşanma davalarında çocuk velayeti, çocuğun en iyi çıkarlarını gözeterek belirlenir. Mahkeme, çocuğun yaşına, eğitimine, gelişimine, sosyal ve ekonomik durumuna, aile ilişkilerine ve diğer faktörlere göre karar verir. Mahkeme kararıyla birlikte çocuğun velayeti belirlenir ve ebeveynler arasında çocukla düzenli kişisel ilişkiyi sürdürebilme hakkı da sağlanır. Çocuk velayeti ile birlikte, çocuk için maddi ve manevi sorumluluk da söz konusu olup velayetin verildiği ebeveynin bu sorumlulukları yerine getirmesi beklenir.