Kira sözleşmeleri, bir mülkün kullanım hakkının geçici olarak kiralanması anlamına gelir. Bu sözleşmeler, kiralayanın (ev sahibinin) mülkü kiracıya kiralamasını ve karşılığında belirlenmiş bir kira bedeli ödenmesini içerir. Ancak, bazı durumlarda kira sözleşmeleri sona erer ve bu durumda belirli yasal süreçler izlenmelidir.
Kira sözleşmeleri, tarafların karşılıklı anlaşmasıyla sona erdirilebilir. Kiralayan ve kiracı, kira süresi dolmadan sözleşmeyi sonlandırmak istiyorlarsa, karşılıklı anlaşma sağlamaları yeterlidir. Bu durumda, taraflar sözleşmenin sona ermesi, evin iade edilmesi, varsa depozitonun iadesi gibi hususları belirleyebilirler. Ancak, böyle bir anlaşma yapılmadan tek taraflı olarak sözleşmeyi sona erdirmek isteniyorsa, daha spesifik yasal süreçler takip edilmelidir.
Kira sözleşmelerinin bazı hallerde kiracı veya kiralayan tarafından tek taraflı olarak sona erdirilebilmesi mümkündür. Bunlar;
1. Belirli süreli kira sözleşmeleri: Taraflar arasında belirli bir süre belirtilerek yapılan kira sözleşmeleridir. Bu tür sözleşmeler, belirlenen sürenin sonunda otomatik olarak sona erer. Herhangi bir bildirim veya başvuru yapmaya gerek duyulmaz.
2. İhtarla sona erdirmek: Sınırlı süreli veya süresiz kira sözleşmelerinde, taraflardan biri sözleşmeyi sona erdirmek istediğinde, bu durumu karşı tarafa ihtarname göndererek bildirebilir. İhtarname, noter veya ihtarname çıktısı şeklinde düzenlenmelidir. İhtara rağmen, karşı taraf sözleşmeyi sona erdirmeme veya objektif şartların gerçekleşmesi halinde, sözleşmeyi sona erdiren taraf, dava açma hakkına sahiptir.
3. Dava açarak sona erdirmek: Kiralayan veya kiracı, karşı tarafın sözleşmeyi yerine getirmediğini veya hukuka aykırı bir durum olduğunu düşünüyorsa, dava açarak sözleşmeyi sona erdirebilir. Mahkeme, gerekli inceleme ve değerlendirme sonucunda, sözleşmenin sona erdirilmesi veya hükümlerinde değişiklik yapılması yönünde bir karar verir.
Kira sözleşmelerinin sona ermesi aşamasında, bazı önemli noktaların göz önünde bulundurulması da gerekmektedir. Örneğin, süresi dolan bir kira sözleşmesi sonucunda kiracı, mülkü tamamen boşaltmaz ve devam eden yasal süreyi aşar ise, kiralayan, tahliye davası açarak kiracının mülkü boşaltmasını talep edebilir.
Ayrıca, kira sözleşmelerinin sona erdirilme sürecinde taraflar arasında çeşitli hukuki ihtilaflar da ortaya çıkabilir. Bu durumda, taraflar, bir hukuk danışmanına başvurarak haklarını ve yasal yükümlülüklerini daha iyi anlamalı ve korumalıdır.
Sonuç olarak, kira sözleşmeleri, tarafların anlaşması veya yasal süreçlerle sona erdirilebilir. Tarafların, sözleşmelerinin sona ermesi aşamasında yasalara ve sözleşme hükümlerine uygun davranması önemlidir. Kiracı ve kiralayan, haklarını ve yükümlülüklerini iyi anlamalı ve uygulamalıdır.