Başlangıç olarak, telif hakkı bir eserin yaratıcısına veya yaratıcının haklarını devreden kişilere aittir. Türkiye’de telif hakkı, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)’na göre koruma altına almıştır. Bu kanun, sanat eserleri, müzik yapıtları, yazılı eserler, bilgisayar programları, film ve ses kayıtları gibi çeşitli eser kategorilerini kapsamaktadır.
Türk vatandaşlarının anlayabileceği şekilde ifade etmek için, telif hakkı sahibi bir kişi veya kuruluş, bir eseri yaratmak veya gerçekleştirmek suretiyle bir fikri veya artistik üreteç üretmiş olan kişidir. Bu eser, fikirlerin, düşüncelerin, müziğin, yazılı kelimelerin, resimlerin, fotoğrafların veya diğer ifade biçimlerinin birleşimi olabilir. Örneğin, bir yazar, bir kitap yazdığında içindeki tüm orijinal metinlere telif hakkı sahip olur. Aynı şekilde, bir besteci, kendi müzik parçalarına telif hakkı sahibi olur.
Telif hakkı, sahibine belirli haklar ve yetkiler verir. Öncelikle, telif hakkı sahibi, eseri çoğaltma hakkına sahiptir. Yani, eserin kopyalarını yapma hakkı ona aittir ve başkalarının izni olmadan eserinin kopyalarını yapma eyleminde bulunulamaz. Ayrıca, telif hakkı sahibi, eserini kamuya sunma hakkına sahiptir. Bu, eseri sergileme, yayınlama veya internet üzerinde paylaşma yeteneğini içerir. Telif hakkı sahibi ayrıca eserini başka bir dilde çevirtme, uyarlamalar yapma veya başka eserlerle birleştirme hakkına da sahiptir.
Telif hakkı sahibinin bir diğer önemli hakkı, eserinin kamuoyuna sunulduğunda adının belirtilmesi ve buna saygı gösterilmesi gerektiğidir. Bu, eser üzerinde yapılan her türlü değişiklik ve düzenleme için bile geçerlidir. Telif hakkı sahibi, eserinin yanlış bir şekilde taklit edilmesi veya başkası tarafından kendi eseri gibi gösterilmesi durumunda da kanuni haklara sahiptir.
Telif hakkı koruması, yaratıcının hayatı boyunca devam eder ve mirasçılarına veya haklarını devredenlere geçebilir. Ayrıca, telif hakkı koruması sağlamak için bir eseri tescil ettirmek gibi ek formaliteler gerekmez. Esas olarak, bir eserin yaratılmasıyla telif hakkı otomatik olarak doğar ve bu haklar yasal olarak korunur.
Telif hakkı ihlalleri durumunda, FSEK telif hakkı sahibine çeşitli yasal korumalar sağlamaktadır. Telif hakkı sahibi, yetkisiz bir şekilde eserini kullanan veya çoğaltan kişilere karşı yasal yollara başvurabilir ve maddi ve manevi zararlarının tazminini talep edebilir.
Sonuç olarak, telif hakkı bir eserin yaratıcısına ait olan bir haktır. Yaratılan herhangi bir eser, otomatik olarak telif hakkı koruması altına alınır ve yaratıcının izni olmadan kopyalanamaz veya kullanılamaz. Telif hakkı sahipleri, eserlerinin çoğaltılması, yayınlanması ve kamuoyuna sunulması konularında belirli haklara sahiptir ve bu hakların ihlali durumunda yasal olarak korunurlar.