Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Nasıl Yapılır?
Anayasa Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin en üst düzeydeki yargı organıdır ve Anayasa’ya aykırı olarak yapılan hukuksal işlemler veya kanunların Anayasa’ya uygunluğu konusunda kararlar verir. Anayasa Mahkemesi’ne doğrudan bireysel başvuru yapma hakkı, Türk vatandaşlarının en temel haklarından biridir. İşte Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapma süreci hakkında detaylı bilgiler:
1. Bireysel Başvuru Hakkı
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı, 23 Eylül 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6216 Sayılı Anayasa Mahkemesi Kanunu ile tanınmıştır. Bu hükümle birlikte, Türkiye’de herkes Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapma hakkına sahip olmuştur. Ancak bu hak, belirli şartlara ve sürelere tabidir.
2. Başvuru Koşulları
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilmek için öncelikle bazı koşulları sağlamanız gerekmektedir. Bu koşullar şunlardır:
a. Başvuru Yapma Hakkı: Bireysel başvuruda bulunabilmek için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmanız gerekmektedir. Başka bir deyişle, yabancı uyruklu kişiler bu haktan yararlanamazlar.
b. İç Hukuk Yollarının Tükenmesi: Anayasa Mahkemesi’ne başvurmadan önce, içerdeki tüm hukuki yolları tamamlamış olmanız gerekmektedir. Yani, olayın sonucuyla ilgili olarak diğer mahkemelerdeki davalarınızı tamamlamış ve sonuç alamamış olmalısınız.
c. Olayın İhlal Boyutu: Başvurunuzda ileri süreceğiniz olay, Anayasa’nın güvence altına aldığı temel hak ve özgürlüklerden birinin ihlal edildiğini göstermelidir.
d. Başvurunun Süresi: Bireysel başvurunuzu yapmadan önce belli bir süre içinde harekete geçmeniz gerekmektedir. Başvurular genellikle olayın yaşandığı tarihten itibaren 60 gün içinde yapılmalıdır.
3. Başvuru Süreci
Anayasa Mahkemesi’ne başvurunuzu yapabilmek için öncelikle dikkate almanız gereken birkaç önemli adım vardır. Başvuru süreci aşağıdaki gibi gerçekleştirilir:
a. İç Hukuk Yollarını Tamamlama: Başvurmadan önce iç hukuk yollarını tamamlamış olmalısınız. Bu süreçte, ilgili mahkemeye başvurup sonuç alamadığınızı veya başvurunuzun reddedildiğini kanıtlayan yazılı belgeleri ve kararları toplamalısınız.
b. Başvuru Dilekçesi Hazırlama: Anayasa Mahkemesi’ne yapılacak başvuru için öncelikle bir dilekçe hazırlamanız gerekmektedir. Dilekçenizde, başvurunuzu destekleyen gerekçeleri, kanıtları ve taleplerinizi açık ve anlaşılır bir şekilde belirtmelisiniz. Bu dilekçeyi, Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesinden temin edebilir veya başvuru için özel olarak hizmet veren bir avukattan yardım alabilirsiniz.
c. Başvuru Ücretini Ödeme: Başvurunuz için Anayasa Mahkemesi’ne hizmet yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu nedenle, başvurunuzun kabul edilmesi için başvuru ücretini ödemeniz gerekmektedir. Ücretin miktarı, Anayasa Mahkemesi tarafından belirlenmektedir ve her yıl yeniden değerlendirilir.
d. Başvurunun Gönderilmesi: Başvuru dilekçenizi ve diğer gerekli belgeleri tamamladıktan ve başvuru ücretinizi ödedikten sonra, bunları Anayasa Mahkemesi’ne iletmelisiniz. Başvurular, posta yoluyla veya elden teslim edilebilmektedir. Ancak, posta yoluyla yapılacak başvurularda gönderinin, başvurunun son teslim tarihinden önceki beşinci gün sonunda Anayasa Mahkemesi’ne ulaşması gerekmektedir.
4. Başvurunun İncelenmesi
Anayasa Mahkemesi, başvurunuzu değerlendirir ve ön inceleme yapar. Başvurunuzun isabetli olup olmadığını ve kabul edilip edilmeyeceğini belirlemek amacıyla ön incelemenin sonucunu size bildirir. Eğer başvurunuz kabul edilirse, Anayasa Mahkemesi’nin dosya numarası tarafınıza iletilir ve görüşmeler başlar. Ancak başvurunuz reddedilirse, bu karara karşı itiraz hakkınız bulunmamaktadır.
5. Sonuç ve Karar
Başvurunuzun sonucuna ilişkin karar, Anayasa Mahkemesi tarafından verilir. Mahkeme, başvurunuzun içeriğine göre temel hak ve özgürlüklerle ilgili bir ihlal olup olmadığına karar verir. Eğer başvurunuz kabul edilirse, ihlalin giderilmesi için ilgili kararı verir ve Adalet Bakanlığı’na iletilir. Ancak başvurunuz reddedilirse, bu karara karşı itiraz hakkınız bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapabilmek için iç hukuk yollarını tamamlamış olmanız, ihlal edilen temel hak ve özgürlüğü gösteren gerekçeleri beyan etmeniz, başvuru ücretini ödemeniz ve başvuru dilekçesini zamanında göndermeniz gerekmektedir. Başvurunuzun kabul edilmesi durumunda, Anayasa Mahkemesi tarafından verilecek kararla temel hak ve özgürlüklerinizin ihlali sona erebilir.