Aile içi miras hukuku, bir kimsenin ölümü halinde mirasın nasıl paylaşılacağını düzenleyen hukuki kuralları kapsayan bir alandır. Türk Hukuk Sistemi’nde, miras hukuku Türk Medeni Kanunu’nda yer alan hükümler çerçevesinde düzenlenmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki miras, bir kişinin ölümü üzerine mülkiyet ilişkilerinin sona ermesi ve mirasçılar arasında malvarlığının devredilmesi sürecidir. Türk Medeni Kanunu’na göre, miras söz konusu kişinin tasarruf hakkına tabi malvarlığını, ölümüyle birlikte mirasçılarına bırakmasını ifade eder.
Miras hukuku, miras bırakanın medeni durumu, mirasçıların sıralaması ve paylaşma esaslarını belirler. Türk Medeni Kanunu’na göre öncelikle miras bırakanın mirasçıları araştırılır. Miras bırakanın çocukları, eşi, ana babası, kardeşleri ve diğer yakınları sıralamaya alınır ve mirasın nasıl bölüneceği belirlenir.
Miras bırakanın eşi ve çocukları mirasın ana mirasçılarıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre, miras bırakanın eşi mirasın yarısını diğer yarısı ise mirasçılara paylaştırılır. Eğer miras bırakanın çocukları varsa, mirasın diğer yarısı da çocuklar arasında paylaştırılır. Eğer miras bırakanın çocuğu yoksa, mirasın tamamı eşe kalır.
Mirasçılara ilişkin bir diğer önemli kavram ise kanuni mirasçılardır. Kanuni mirasçılar miras bırakanın çocukları, eşi, ana babası ve kardeşleri gibi yakın akrabalardan oluşur. Miras bırakanın üzerinde tasarruf edebileceği kısmı olan hürriyetçe tasarruf edilebilen paya “terekeden mal kaçıran” denir. Bu pay, miras bırakanın istediği kişilere bırakılması gereken paydır.
Bunun yanı sıra, miras hukuku mirasçıların haklarını korumak ve mirasın adil bir şekilde paylaşılmasını sağlamak için bir dizi koruma sağlar. Örneğin, miras bırakanın üzerinde tasarruf edemediği paya “zişka” adı verilir ve mirasın hakkaniyete uygun bir şekilde dağıtılması amacıyla kullanılır.
Mirasta paylaşma işlemleri, miras bırakanın ölümünden sonra gerçekleşir. Türk Medeni Kanunu’na göre, miras bırakanın ölümünden sonra altı ay içinde mirasçılar miras paylarını talep etmelidir. Mirasçılar bu süre içinde talepte bulunmazlarsa, miras payları diğer mirasçılara geçer.
Sonuç olarak, aile içi miras hukuku, mirasın nasıl paylaşılacağını düzenleyen bir hukuki alan olarak karşımıza çıkar. Türk Medeni Kanunu’na göre miras bırakanın eşi ve çocukları mirasın ana mirasçılarıdır ve mirasın paylaşılması bu mirasçılar arasında gerçekleştirilir. Ayrıca mirasçılar, miras paylarını talep etmek için belirli bir süreye sahiptir. Miras hukuku, mirasçıların haklarını korumak ve adaletli bir paylaşım sağlamak amacıyla bir dizi koruma mekanizması sunar.